Het is ruim een jaar geleden dat het coronavirus officieel veranderde in een pandemie. En hoewel ons leven nog steeds op zijn kop staat, horen we ook hoopvolle berichten. Vooral van de kerk, die het licht van Jezus laat schijnen en hoop en liefde laat zien in haar omgeving.
Toen het volk van God in de vijfde eeuw voor Christus in de vergetelheid raakte en de Perzische autoriteiten de Joden wilden uitroeien, weigerde koningin Esther dat te laten gebeuren. Ze kreeg de volgende woorden te horen: ‘Als jij nu je mond niet opendoet, nu het moment daar is, komt er van een andere kant wel een uitkomst en redding voor de Joden. Maar jij en je vaders familie komen dan om. Wie weet ben je juist koningin geworden met het oog op een tijd als deze’ (Ester 4:14).
Het is zo’n zelfde soort oproep die in maart 2020, aan het begin van de coronacrisis, naar kerken wereldwijd ging. En die oproep is met liefde en toewijding beantwoord.
Het ‘normale’ leven is in korte tijd rigoureus veranderd. Het afgelopen jaar was voor veel van ons een van de meest uitdagende jaren ooit. Overal ter wereld gelden sinds het begin van de pandemie verschillende maatregelen om het coronavirus terug te dringen. Inmiddels zijn er wereldwijd zo’n twee miljoen mensen overleden, en ook de economische gevolgen zijn groot, vooral voor mensen die al kwetsbaar waren. De eenzaamheid is toegenomen en meer jongeren dan voorheen hebben te maken met depressie. Onze manier van leven staat nog steeds op de kop.
Maar toen het leven ingewikkelder werd door de pandemie, was het de kerk die opstond. Terwijl duisternis zich verspreidde, liet de kerk zich niet tegenhouden en terugduwen. Ze stapte juiste naar voren om het licht van Jezus te laten schijnen.
De wereldwijde kerk heeft het afgelopen jaar op praktische manier liefde en hoop uitgedeeld.
We horen prachtige verhalen, bijvoorbeeld over hoe mensen in ontwikkelingslanden beter bestand zijn tegen de crisis dankzij de lokale kerk. Kerken houden zich bezig met het weerleggen van misinformatie over vaccins, bieden mentale ondersteuning aan mensen die worstelen met een lockdown en helpen mensen toegang te krijgen tot noodhulp. De wereldwijde kerk heeft het afgelopen jaar op praktische manier liefde en hoop uitgedeeld.
Ook in Nederland zagen we dat de kerk opstond. Soms met horten en stoten, maar er werden manieren gezocht en gevonden. Ondanks dat veel kerken minder geld ontvingen, boden ze meer praktische hulp. Bijvoorbeeld door eten te doneren aan voedselbanken, of een telefoonlijn te faciliteren om eenzaamheid te bestrijden. Nu, meer dan ooit, hebben we elkaar nodig. De kerk laat op bijzondere wijze zien dat zij ertoe doet.
Al meer dan vijftig jaar werkt Tearfund samen met lokale kerken in de armste delen van de wereld. Het is één van de meest effectieve manieren om verandering teweeg te brengen. Kerken kennen de behoeften van hun gemeenschappen en zijn in staat om snel groepen vrijwilligers te mobiliseren. Vaak hebben kerken ook invloed. Dat was al belangrijk, maar blijkt nu nog crucialer te zijn om goed op het coronavirus te kunnen reageren. Omdat de kerk vertrouwd is, terwijl in veel landen wantrouwen is jegens de overheid, heeft ze grote impact.
In 41 landen zien we:
Dit soort cijfers vertellen echter niet het hele verhaal. Ze laten niet de inzet zien van kerkvrijwilligers in Colombia die iedere dag om vier uur ‘s ochtends wakker worden om voedselpakketten voor vluchtelingen te maken. Ze laten niet de dankbaarheid zien van blinde mensen in Malawi die voorlichting over hygiëne in braille ontvingen van de kerk. De pandemie heeft mensen wereldwijd heel veel gekost, maar we zien dus ook de andere kant: de kerk als lichtpunt in deze moeilijke tijd.
De komst van vaccins tegen corona bracht zowel opluchting als hoop. Maar niet voor iedereen. Rijke landen kochten massaal een groot deel van de vaccins op. Hierdoor dreigen mensen in ontwikkelingslanden, waar infectie- en sterftecijfers vaak hoger liggen, nog langer gebukt te moeten gaan onder de gevolgen van de pandemie. Naar verwachting duurt het jaren voordat iedereen is ingeënt.
De pandemie heeft mensen wereldwijd heel veel gekost, maar we zien dus ook de andere kant: de kerk als lichtpunt in deze moeilijke tijd.
De lokale kerk voert momenteel fel campagne tegen deze ongelijkheid en lobbyt bij de regering, zodat de allerarmsten niet worden overgeslagen bij het distribueren van de vaccins. Ook bestrijdt de kerk misinformatie en nepnieuws over vaccins via radio-uitzendingen, flyers en gesprekken en stelt ze mensen die bang zijn gerust.
De pandemie dwingt ons om na te denken over de systemen waarop onze wereld is gebouwd. De crisis benadrukt hoe diepgeworteld de ongelijkheid wereldwijd is. Het legt ook gebroken relaties bloot: tussen ons en andere mensen, tussen ons en de schepping en tussen ons en God.
In Nederland pleiten voorgangers en predikanten voor meer eenheid in de kerk. Kerkdeuren staan online wagenwijd open, en er worden regelmatig online gebedsdiensten georganiseerd. De kerk blijft haar boodschap van hoop en liefde delen. En als we elkaar straks weer in het echt mogen ontmoeten, hoe krachtig zullen die momenten dan zijn? Hoe mooi zal het zijn om weer met elkaar het avondmaal te delen? Samen God te aanbidden? Samen te bidden?
Die dag gaat komen. Echt waar. Laten we tot die tijd moed houden. Moed om door te zetten. Moed om licht te blijven schijnen in donkere dagen. Moed om lief te blijven hebben. God is door alles heen met ons, Hij is om ons heen. Laten we dat niet vergeten. Hij zal ons nooit verlaten of in de steek laten.
Lieve God van hoop en liefde,
We brengen alles bij U dat afgelopen jaar verloren is gegaan. We rouwen om geliefden die te vroeg zijn overleden. We treuren om de ongelijkheid, waardoor mensen nog dieper in armoede zijn geduwd. We verlangen naar de dag dat we weer samen mogen komen.
Ondanks de crisis en moeilijkheden prijzen we U voor al het goede werk dat is gedaan. En voor de manier waarop de kerk is opgestaan in deze tijd van nood, zowel zichtbaar als onzichtbaar. We danken U voor Uw trouw en voor het licht dat zelfs in het diepste donker te zien is. Wij bidden dat U de kerk blijft zegenen en dat ze aangemoedigd mag worden om steeds weer naar buiten te treden.
Laat Uw koninkrijk komen, laat Uw wil geschiede.
In Jezus’ naam, amen.