Nadine bezocht Tearfund-projecten in Congo: 'De verhalen hier zijn hoopvol'

Hoe was het?

“Indrukwekkend. Het was vanwege corona mijn eerste reis naar Congo. Halverwege onze reis keken we vanaf een berg uit over het Albertmeer (op de grens tussen Congo en Oeganda, red.). Het zicht vanaf deze berg is prachtig, de natuur is overal schitterend. Tegelijkertijd is er het besef dat het land kampt veel interne conflicten."

"We zagen veel armoede in de dorpjes waar we doorheen reden. Geld voor goede infrastructuur is er dan ook niet. Nagenoeg alle wegen, als je ze zo kunt noemen, zijn alleen begaanbaar met een landrover. Af en toe zie je ook motorfietsen de hobbelige wegen trotseren, vaak bepakt met gigantische bagage die twee tot drie keer zo groot is als de fiets zelf.”

Welke projecten heb je bezocht?

“In totaal heb ik zes verschillende projecten bezocht in het oosten van het land. Hier heb ik met al onze lokale partners kunnen spreken. Zo bezocht ik in Goma vier jongeren die bezig zijn met het opstarten van een eigen groene onderneming."

"Jeugdwerkloosheid is een groot probleem in Congo en via dit project worden de jongeren ondersteund in het ontwikkelen van duurzame producten. Daarnaast bieden we hen begeleiding naar de lokale markt, zodat ze hun producten kunnen verkopen voor een mooie prijs."

"De producten waar de jongeren mee werken zijn heel verschillend. Je moet bijvoorbeeld denken aan de productie van biogas, haarextensions  gemaakt van bananenbladeren – die worden hier veel gedragen -  of bijvoorbeeld larven-productie met behulp van organisch afval voor de verkoop van kippenvoer of vissenaas."

"Zowel in Goma als in Bunia bezochten we ook een aantal bijzondere projecten gericht op vredesopbouw en gendergelijkheid, iets wat wellicht wat minder tastbaar is, maar bijzonder impactvol blijkt te zijn.”

Vertel.

“Zoals ik al zei, Congo is een land met veel interne conflicten. Ook gendergerelateerd geweld komt op grote schaal voor. Met een aantal van onze projecten proberen we verandering in denken te creëren op basis van Bijbelstudies en gesprekken."

"Dat klinkt misschien basaal, maar je moet begrijpen dat de ongelijkwaardigheid tussen man en vrouw diep geworteld zit in de cultuur. De taken rondom het huishouden zijn bijvoorbeeld alleen de verantwoordelijkheid van vrouwen, en naar school gaan is vaak een privilege voor de jongens. Om die reden geloven we dat het bij de wortel aanpakken van genderongelijkheid enorm krachtig kan zijn."

"Dat bleek ook uit de gesprekken die we hebben gevoerd. Tijdens ons bezoek aan verschillende kerken, getuigden hele groepen mensen van de verandering die ze hadden doorgemaakt en zichtbaar was geworden in hun levens. Datzelfde geldt voor de projecten rondom vredesopbouw. In Congo leven diverse bevolkingsgroepen die vijandig naar elkaar toe zijn en bovendien zijn er ook milities actief. Vooral in het noorden. In het dorpje Vilo bezochten we een gemeenschap waar het project nu net een jaar loopt, en ik was overrompeld door de verhalen van de deelnemers. Wat ik zo bijzonder vind: het zijn hoopvolle verhalen.”

Kan je een voorbeeld noemen?

“Dan vertel ik graag het verhaal van Zidane. Een jonge gast van rond de 20 jaar, een beetje een macho-type, die de lachers door zijn houding en manier van praten al gauw op zijn hand had. Zidane vertelde dat hij iets langer dan een jaar geleden een beetje nietszeggend rondhing in het dorp."

"Het leger van de Congolese overheid dat soms de dorpen langs gaat op zoek naar mogelijke leden van milities, vindt iedere jongere die zich verveeld ergens ophield, een verdachte. Zidane werd daarom ook hardhandig door het leger opgepakt. Hij werd ondervraagd, gemarteld en uiteindelijk is hij getraumatiseerd na een paar dagen weer vrijgelaten."

"Hij was in shock dat het leger dat hem juist had moeten beschermen, hem dit heeft aangedaan. Hij zinde op wraak en wilde zich aansluiten bij een van de milities. Uiteindelijk heeft hij zich laten overhalen om de studiebijeenkomsten van het project gericht op vredesopbouw bij te wonen. En nu, een jaar later, beweert Zidane dat hij zich nooit zal aansluiten bij een van de milities."

"De mensen in de zaal klapten voor hem, als een soort bevestiging dat zij zelf op hun eigen manier ook zo’n verandering hebben doorgemaakt. Ik besef op zo´n moment dat Zidane nog een lange weg te gaan heeft als het gaat om traumaverwerking, maar als je dat al na één jaar met overtuiging kunt zeggen, dan is dat bijzonder hoopvol, zeker in een land als DRC. Ja, die jongen heeft op mij wel diepe indruk gemaakt.”

Lees ook: Kisembo bouwt aan vrede in de DRC: 'De houding van de mensen uit mijn gemeenschap is zichtbaar veranderd'