Waarom er geen tijd meer is voor klimaatcynisme

Geen rocket science

Op zich is het geen rocket science. Vandaar dat wetenschappers al meer dan 150 jaar geleden waarschuwden voor de gevolgen van het massaal gebruiken van fossiele brandstoffen als kolen. Pas later gingen we ook olie en gas op een als maar verder toenemende schaal gebruiken. In fossiele brandstoffen zit veel koolstof opgeslagen. Eigenlijk is dat koolstof van levende organismen die in de prehistorie de aarde bevolkten. Onder hoge druk in de aardbodem zijn de restanten van dat leven heel geleidelijk veranderd in olie, kolen en gas. De mens jaagt deze brandstoffen er nu in een mum van tijd doorheen. Bij het verbranden van kolen, olie en gas komt de koolstof vrij in de vorm van koolzuurgas. Dat is CO2. De hoeveelheid CO2 in de atmosfeer is sinds de industriële revolutie begon, al met ruim 50% gestegen. 

Opwarming in rap tempo

CO2 is een broeikasgas. Het komt van nature voor in de atmosfeer maar neemt nu dus snel toe door de mens. Het molecuul kan warmtestraling goed vasthouden terwijl het zonlicht ongehinderd door laat. Hierdoor houdt onze planeet steeds meer warmte vast. De wereld warmt op. En in geologisch perspectief gaat dat historisch snel. 

Inmiddels is de aarde met ruim 1,2 graden opgewarmd sinds halverwege de vorige eeuw. Dat klinkt misschien als weinig maar het is gigantisch veel. De gevolgen gaan veel en veel verder dan dat het op aarde gemiddeld ruim 1 graad warmer is dan 70 jaar geleden. Ten eerste warmt het niet overal even snel op. Richting de Noordpool vinden we gebieden zoals Spitsbergen waar het al 4 graden is opgewarmd. Ook in het hooggebergte blijkt de opwarming sneller te gaan. Op zich is dat niet eens zo vreemd. Op een warmere noordpool of Alpentop verdwijnt er meer sneeuw en ijs. Daardoor wordt er minder zonlicht weerkaatst naar de ruimte, en kan de opwarming extra versnellen. Het is een soort kettingreactie. 

Weersextremen

De opwarming heeft grote gevolgen voor het alledaagse weer. Bij warmer weer verdampt er meer water. En kan lucht bovendien meer vocht bevatten. Dit komt tot uiting in neerslag. Het regent niet vaker, maar als het regent valt er wel meer dan vroeger. In Nederland zien we het aantal zware buien (piekbuien) snel toenemen. Maar in ons goed georganiseerde land kunnen we de overlast meestal (nog) redelijk binnen de perken houden. Al ging het twee zomers geleden in Zuid Limburg wel helemaal mis! De andere kant van de medaille is, dat droge perioden in ons land meetbaar droger en heter worden. Maar ook daar kunnen we ons meestal nog redelijk tegen wapenen. In een kurkdroge zomer wassen we misschien zelfs gewoon de auto met kostbaar drinkwater! Een ander gevolg van de opwarming is, dat ijskappen en gletsjers steeds sneller smelten. Het smeltwater belandt in zee en dus stijgt de zeespiegel. Inmiddels staat het water wereldwijd al ruim 20 centimeter hoger. Maar zelfs tegen de stijgende zee kunnen we ons nog altijd vrij goed beschermen met dammen, dijken en deltawerken.

Impact op alles wat leeft

Hoe anders is dat allemaal voor de arme mensen in ontwikkelingslanden. Daar zijn de gevolgen van klimaatverandering vergelijkbaar en vaak zelfs erger. Meer droogte en hitte, vaker overstromingen, en in kustgebieden de stijgende zeespiegel. Maar daar ontbreekt het aan mogelijkheden om zich voldoende te wapenen tegen het extremere weer. Dit alles heeft impact op vrijwel alles wat leeft, en dus ook op land- en tuinbouw. Honger en dorst worden een nog grotere bedreiging als de wereld verder opwarmt. 

Klimaatonrecht

En zo is klimaatverandering dus ook een zaak van (on)rechtvaardigheid. De meest welvarende landen veroorzaken verreweg de meeste uitstoot van broeikasgassen. De armsten op aarde dragen het minst bij aan klimaatverandering maar ondervinden de grootste impact ervan! De hoogste tijd om maximaal in te zetten op het stoppen van klimaatverandering en onze naaste te hulp te schieten.