Afbeelding
Blog
8 January 2024
'Verhalen en beelden met elkaar blijven delen'
Agnes Schaafsma is adviseur vredesopbouw bij Tearfund. Vanwege die rol vroeg haar omgeving de afgelopen weken hoe zij aankijkt tegen het conflict in het Midden-Oosten. Ze schreef er een column over!
Vanwege mijn werk en rol bij Tearfund hebben vrienden, collega’s en kennissen in mijn omgeving de afgelopen weken gevraagd hoe ik aankijk tegen ‘het conflict’. De de-escalatie van de spanningen lijkt nog lang niet in zicht, en de humanitaire crisis neemt alleen maar toe. Mijn antwoord op de vraag is dat de context complex is, we nog geen projecten hebben in Israël en/of Gaza, dat ik van mening ben dat we solidair moeten zijn met slachtoffers aan beide zijden en dat we ons houden aan de kwaliteitstandaarden in onze sector, zoals hulp aan mensen die dat het meest nodig hebben, ongeacht hun afkomst of religie.
Een strik
Afgezien van het intensieve contact dat we hebben met collega’s en kennissen in Libanon en Syrië, twee landen waar we wel werken, zou ik om dit antwoord nu een strik heen kunnen doen en vervolgens weer verder gaan met mijn werk in andere conflictgebieden.
Relevantie van dialoog
En toch, vanuit mijn vakgebied lukt het me niet om de vragen in mijn hoofd tot zwijgen te brengen. Vragen over paralellen met andere landen die lijden onder langdurig conflict. Vragen over mijn eigen leven en hoe ik me verhoud tot mensen die andere standpunten (of kiesgedrag) hebben dan ik. Vragen over de relevantie van dialoog in kleine groepen en op gemeenschapsniveau. In de wirwar van deze vragen en gedachtenspinsels probeer ik me vast te houden aan wat Tearfund mij geleerd heeft in de afgelopen jaren via de hoopvolle situaties waarover we horen of die we hebben gezien.
We leven in een verontrustende tijd, maar het is niet hopeloos
De 'goeden' en de 'slechten'
In de periode 2005-2007 werkte ik samen met jongeren van verschillende etnische groepen in Zuid-Soedan en discussieerden we veel over stereotypering en de gevaren hiervan. Het aspect dat daar ter sprake kwam, is ook vandaag leidend in onze projecten gericht op vredesopbouw. Het gebruik van negatieve stereotypering van de ene groep en het ophemelen van de eigen groep leidt regelmatig tot framing van het conflict tussen de 'goeden’ en de ‘slechten’. Het verhardt verstoorde relaties en het leidt ertoe dat we ons niet meer verdiepen in het standpunt van de ander en niet meer zoeken naar welke overeenkomsten ons verbinden.
Ontmoeten
Het ligt voor de hand, maar een eerste stap bij vredesopbouw is vaak het creëren van ruimte of gelegenheden waar verschillende groepen elkaar kunnen ontmoeten. In Irak vertelden mensen ons dat het voor hen de eerste keer was om iemand te ontmoeten met een andere religieuze en/of etnische achtergrond. In zo’n context is het uitzonderlijk om iemand te ontmoeten van buiten je eigen groep of is dit zelfs onmogelijk vanwege uitbarstingen van geweld tussen verschillende groepen.
Helen van trauma's
In een land als Congo betekende dit dat twee conflicterende dorpen van verschillende etnische groepen weer met elkaar in gesprek zijn en elkaars markten en feesten bezoeken. In Burkina Faso was het de eerste keer dat mensen uit verschillende religieuze achtergronden met elkaar in gesprek gingen. In Burundi en Nigeria zorgden deze ruimten voor het gezamenlijk helen van trauma’s onder verschillende conflicterende religieuze en politieke groepen. Bij andere ontmoetingen tussen mensen komen ook vaak de gewone menselijke basis verlangens en vragen naar voren: verlangen naar vrede, welzijn en veiligheid, praten over elkaars familie.
Vertrouwen
We leven in een verontrustende tijd, maar het is niet hopeloos. Als we kijken naar het conflict in het Midden-Oosten kunnen we vertrouwen hebben dat God zich op een grotere manier, een andere manier zal laten zien. Daarbij heeft Hij ervoor gekozen om ons Zijn handen en voeten op deze aarde te laten zijn.
Relaties
Wat ik van mijn collega´s kan leren in al die landen waar wij samenwerken aan vredesopbouw, is dat we verhalen en beelden met elkaar moeten blijven delen zodat we elkaars ervaringen beter leren begrijpen. Dat geldt ook voor Nederland. Laten we persoonlijke relaties blijven aangaan met anderen en laten we elkaar blijven zien als medemens.
Afbeelding
Agnes Schaafsma is adviseur vredesopbouw, regiocoördinator Midden-Oosten en regiocoördinator Midden-, West- en Oost-Afrika bij Tearfund Nederland.
