Afbeelding
Verhaal
3 mei 2021
Reinier van den Berg: ‘Rentmeesterschap is een opdracht van boven’
Al ruim dertig jaar presenteert klimaatdeskundige en Tearfund-ambassadeur Reinier van den Berg het weer. In de afgelopen jaren zag hij de weersomstandigheden, en daarmee ook het klimaat, drastisch veranderen. ‘Er zijn nog een heleboel mensen die niet geloven in klimaatverandering. Maar als we het klimaatprobleem niet serieus nemen, betekent dat dat we de toekomst van ons eigen land en vooral de toekomst van armere landen in de wereld niet serieus nemen.’
Klimaatverandering komt volgens Reinier overal op aarde voor. Niet alleen hier in Nederland, maar ook op plekken waar mensen zich niet goed kunnen weren tegen de extremere weersomstandigheden. Zo legt hij uit dat de klimaatproblemen vooral in het westen worden veroorzaakt, maar dat boeren in arme landen de grootste klappen moeten opvangen. ‘Als het in de zomers te droog wordt, maken wij gebruik van irrigatie. Boeren in Oeganda of Zimbabwe hebben die luxe niet en verliezen dan de oogst en daarmee hun inkomen.’ Een land waar de gevolgen van klimaatverandering recentelijk nog goed zichtbaar waren, is Honduras. Het land werd in het najaar van 2020 getroffen door twee zware orkanen. ‘Honduras was al een extreem arm land, maar deze natuurrampen waren de genadeklap. Het kleine beetje dat deze mensen hadden zijn ze nu ook kwijtgeraakt. Blijven is voor velen geen optie dus is er een massale emigratietrek naar de Verenigde Staten ontstaan. Het is logisch dat deze mensen hun land verlaten, want door de verwoestende orkanen zijn ze van huis en haard ontheemd.’
Samen de klok terugdraaien
Reinier wil de focus niet alleen maar leggen op rampscenario’s. Daar krijg je mensen niet mee in beweging. Hij legt liever de nadruk op praktische en haalbare oplossingen. ‘We hebben de kennis en middelen om de klimaatklok die nu op vijf over twaalf staat, terug te zetten naar vijf voor twaalf. Maar dan is het wel van belang dat de hele wereldbevolking de handen ineenslaat.’
Met heel veel kleine vingers kunnen we samen een enorme vuist maken
Hoe kunnen we nu echt iets tegen klimaatverandering doen? Ook Reinier vindt het logisch dat veel mensen en organisaties niet goed weten wat zij op kleine schaal aan zo’n groot wereldprobleem kunnen veranderen. ‘Toch is dat hetzelfde als zeggen: waarom zou je één kind in Afrika helpen door middel van een sponsoractie, terwijl er nog zoveel meer kinderen hulp nodig hebben?’ Reinier hoopt dat we omdenken. ‘Je kunt zoveel meer dan je denkt. Voor dat ene kind maak je met een sponsoractie namelijk een wereld van verschil en zo moet je ook naar het klimaatprobleem kijken. Jij kunt kleine dingen doen die lokaal een beetje invloed hebben. Als je hier vervolgens anderen ook in stimuleert, enthousiasmeert en mee in beweging brengt, ben je weer een stapje verder.’
Het verkleinen van je ecologische voetafdruk kan met kleine, simpele stapjes. Als voorbeelden noemt Reinier vaker de fiets pakken en de auto laten staan, duurzame energie kopen, spullen delen en meer vegetarisch eten. ‘Met heel veel kleine vingers kunnen we samen een enorme vuist maken.’
Als christen strijden voor het klimaat
Hij is zich altijd bewust geweest van de schoonheid van de natuur en de wonderlijke soortenrijkdom van planten en dieren, maar zijn geloof geeft een diepere dimensie. ‘Ik zie met hoeveel wijsheid en gevoel voor schoonheid God de aarde heeft gemaakt. Je kunt als christen de schepper, God, niet belijden en tegelijktijdig Zijn schepping vertrappen.’ Volgens Reinier zijn wij op deze planeet gezet met een specifieke opdracht. ‘Wij hebben de opdracht om rentmeester te zijn. Ik vind rentmeesterschap een veel mooier woord dan duurzaamheid. Duurzaamheid is nu zo’n platgelopen begrip en het woord duurzaam wordt vaak geassocieerd met ‘duur’. Bij rentmeesterschap draait het om zorg. Net als dat jij voor je eigen tuin zorgt en voor dat beetje waar jij verantwoordelijkheid voor draagt, zorg je er ook voor dat we de aarde mooier, beter of schoner doorgeven aan de volgende generatie. Ik denk dat je als christen vooral geloofwaardig bent als je een goede rentmeester bent. Rentmeesterschap is een opdracht van boven.’
Afbeelding
Duurzaamheid
Bij Tearfund hebben we het veel over duurzaamheid, omdat een duurzame manier van leven en werken één van de beste strategieën is tegen armoede en onrecht. Duurzaam betekent: rekening houdend met andere mensen, de aarde, het klimaat en generaties na ons.
