Afbeelding
Verhaal
1 maart 2021
Lessen die we kunnen leren van een kerk in Buitenpost
Stel je voor: 10 procent van de inwoners van je dorp of stad zit op zondag in jouw kerk. Zou je niet in je handen wrijven van geluk? De Fonteinkerk in Buitenpost, Noord-Friesland is zo’n kerk. Dominee Gerbram Heek is zeker dankbaar voor zijn vijfhonderd gemeenteleden. Tegelijkertijd weet hij dat het er tien jaar geleden nog zevenhonderd waren. Een krimp van bijna 30%! Hoe zorg je ervoor dat een plattelandsgemeente groeit en bloeit en van betekenis blijft? En wat kunnen we leren van een kerk in een gewoon dorp? Jurjen ten Brinke en Dorina Nauta fietsten langs en gingen in gesprek met Gerbram en gemeenteleden.
Met kleine stappen het verschil maken
De dag begint in het centrum van Buitenpost waar Jurjen dominee Gerbram ontmoet.
Hij vertelt hem over de uitdagingen van kerk zijn in Buitenpost. Zo merkt de dominee dat het dorp langzaam krimpt doordat steeds meer jongeren het dorp verruilen voor een grotere stad. Ook dit maakt dat het aantal leden van de kerk geleidelijk terugloopt. Een andere uitdaging die de dominee benoemt is de grote verandering die nodig is. ‘We willen een kerk zijn met beide benen in het dorp. Hier is een andere manier van kerk zijn voor nodig. We zijn nog aan het zoeken hoe we van een naar binnen gerichte kerk een naar buiten gerichte kerk kunnen worden. Verwacht van ons dan ook geen grote succesverhalen, maar juist kleine stappen waarmee we het verschil willen maken.’
Je eigen gaven en talenten inzetten om de gemeenschap tot bloei te laten komen
Ondertussen is Dorina aangekomen bij het atelier van Folly Spoelstra en Roelie Winter, die vertellen hoe zij als kring Umoja volgen. Ontdekken welke rol je als kerk speelt in je omgeving en wat je hierin kunt betekenen, dat is het doel van het Umoja-programma van Tearfund. Dit programma biedt de visie en de praktische handvatten om als kerk een positieve verandering te brengen in je omgeving. Bij beide vrouwen is er een groot verlangen om meer van betekenis te zijn in het dorp. Ze spreken over het creëren van een dorpsgezin en het organiseren van kunstworkshops om dorpsgenoten samen te laten komen zodra dit kan. ‘We hebben als het ware een berg voor de ingang van de kerk staan die we willen gladstrijken. We willen dat mensen onze kerk in stappen en onze warmte en die van Jezus direct voelen. De kerk was te veel op zichzelf, we willen meer in de wereld komen te staan en iedereen in buitenpost betrekken.’
Door op te trekken met christenen wordt het geloof ook gedeeld
Jurjen is doorgefietst naar Ytje van de Vaart, samen met haar man Teun is ze vanuit haar geloof heel actief in Buitenpost. Ze organiseren verschillende jeugdavonden, hebben een klaverjasgroep opgericht en zamelen oud ijzer in. Jurjen vraagt zich af wat klaverjassen precies te maken heeft met kerk zijn. Ytje antwoordt dat het niet zo is dat er tijdens het spelen constant over het geloof wordt gesproken. ‘We willen mensen op een laagdrempelige manier kennis laten maken met het geloof, en doen dat niet zozeer door middel van Bijbelstudies, maar door ontmoetingen.’ Jurjen stelt de vraag of de activiteiten een voorportaal zijn van de kerk, met als doel mensen naar de kerk te laten komen of dat het juist gaat om een relatie opbouwen met dorpsgenoten. Volgens Ytje gaat het vooral om het laatste: ‘Doordat dorpsgenoten optrekken met ons christenen wordt het geloof ook gedeeld.’ Jurjen concludeert dat hierbij het geloof zich uit in het aangaan van relaties met mensen en dat je dit op heel veel praktische manieren, zoals een klaverjasgroep, kunt doen.
Ook Dorina spreekt met twee mensen, Kees Miedema en Coby Joustra, die weer op een andere manier voor de kerk in Buitenpost actief zijn. Twee jaar geleden is de Fonteinkerk ‘Groene Kerk’ geworden en hebben zij de tuin aangepakt. De tuin van de kerk bloeit in het voorjaar en in de zomer prachtig en is nu zelfs onderdeel van de ‘Stinzenroute’. Dit is een wandelroute in het voorjaar langs allerlei bloeiende tuinen. Bij de aanleg van de kerktuin hebben de buurtvereniging, de burgerlijke gemeente en de lokale groene school meegeholpen. De les hier is volgens Dorina dat je met de tuin van de kerk ook verbindingen kunt leggen. Zo vertellen Kees en Coby dat de bloemen uit de tuin van de kerk een keer werden gebruikt voor een begrafenis van iemand uit het dorp. Een mooi voorbeeld van hoe ecologie en sociaal van betekenis zijn samen komen vindt Dorina.
Blijf moed houden en dan zie je wel wat God geeft
Houd moed en ga onderweg met Jezus
Aan het einde van de dag ontmoeten Jurjen en Dorina Gerbram in de kerk. Ze stellen hem een aantal vragen over het verschil tussen een kerk in de stad zijn en in een dorp bijvoorbeeld en ook de mensen die meekijken via Zoom stellen vragen. Jurjen heeft het over de nood in de stad, volgens hem armoede en eenzaamheid. Maar volgens Gebram is er ook in het dorp materiele armoede, maar zie je dit minder snel. ‘Wanneer ik aan mensen uit het dorp vraag wat ze nou echt missen dan hebben ze het over verbinding en verdieping. Ik hoop dat wij als kerk dit gat kunnen vullen.’ Volgens de dominee zit er helemaal niet zo veel verschil tussen een kerk in de stad en in een dorp, maar is het vooral de tijdsgeest die in het dorp anders is en waarin steden meer vooruitlopen.
Speculeren over de toekomst van de kerk in het dorp wil ook Gebram niet doen. ‘Ook ik weet niet of deze nieuwe manier van kerk zijn succesvol zal zijn en iets zal doen aan het aantal leden. Maar ik weet dat God het kan en wil geven. Als je met Jezus onderweg gaat en je probeert het gewoon, dan is het zelfs als het mislukt een geweldige tijd geweest, want je bent samen met Jezus onderweg geweest. Blijf moed houden en dan zie je wel wat God geeft.’ De dominee spreekt van drie manieren waarop de Fonteinkerk van betekenis kan zijn voor heel Buitenpost, namelijk om armoede te bestrijden, door te verbinden en verdieping te geven. ‘Het kerk zijn is niet alleen op zondag, maar heeft ook alles te maken met hoe je actief bent in de samenleving, dit moet ook hier in buitenpost nog groeien.’ Jurjen en Dorina sluiten de middag af met een gebed voor Buitenpost en het lied ‘Het is mooi hier’ van Trinity Wereldwijs.
Veerkrachtige kerk
Hoe zijn we kerk in een tijd van crisis én daarna? Ontdek hoe jij en je kerk een bron van hoop en herstel kunnen zijn, dichtbij in je eigen buurt. Verdiep je samen met Tearfund in hoe veranderingen kunnen plaatsvinden. En hoe dat samengaat met plezier en ontspannenheid.
Dit voorjaar vinden vier online inspiratieavonden plaats, op 24 maart, 21 april, 19 mei en 16 juni.
Doe mee en schrijf je in voor één of meer avonden. Lees hier meer over Veerkrachtige kerk.
