Een glimlach naar twee buurgenoten die staan te kletsen, een aai over de kop van de hond… Een ding is duidelijk: Kees kent zijn buurt en haar inwoners als zijn eigen broekzak. Hij is de enthousiaste kartrekker van het bewonersinitiatief ‘KenHem’ in de Edese wijk Kernhem. “Als je God toestaat om jou te veranderen, verandert Hij ook jouw omgeving.”
Grote veranderingen beginnen bij individuen die op kleine schaal andere keuzes maken. Tearfund interviewt mensen die Rechtzoeker zijn in hun eigen omgeving. Lees hun verhalen hier.
Het onstuimige weer weerhoudt Kees Hoogendoorn (47 jaar) er niet van om met een glimlach op zijn gezicht zijn wijk te laten zien. Al wandelend door de straten van Kernhem begint hij te vertellen: “Het begon acht jaar geleden met drie mannen die regelmatig gingen voetballen in een kooi met tieners. Op het moment dat de dagen steeds korter werden, vroegen ze aan de tieners of ze nog steeds zouden komen voetballen als zij een zaaltje zouden huren. Zo ontstond het initiatief 'KenHem’. Inmiddels is KenHem uitgegroeid tot een initiatief met 600 betrokken buurtbewoners en mag ik de kartrekker zijn van deze mooie club.”
Wij willen Gods licht laten schijnen
“Met KenHem willen we dienstbaar zijn aan onze wijk Kernhem, in Ede. Dit doen we in de breedste zin van het woord: we helpen elkaar door middel van klusdagen en maatjestrajecten, er is een kidsclub voor onze jongste buurtgenoten en een opvoedcursus voor hun ouders, en we organiseren Koningsdag en Burendag. Ook focussen we op duurzaamheid door samen zonnepanelen in te kopen, en met bijvoorbeeld elektrische deelauto’s en de verhuur van feestspullen bouwen we aan een deeleconomie. Natuurlijk voetballen we ook nog steeds samen!”
“KenHem bestaat uit een groep christenen en enthousiastelingen die verschil wil maken in de wijk. We geloven dat God centraal staat en dat wij Zijn licht en liefde laten schijnen. Ik zie in mijn eigen leven wat er gebeurt als ik, naar het voorbeeld van Jezus, omzie naar de ander in mijn directe leefomgeving. Zo woont er een oudere man in Kernhem die erg eenzaam was en sprak over euthanasie. Hij kwakkelde met zijn gezondheid en vroeg zich af: ‘Wat als ik val? Wie helpt mij dan?’ Hem heb ik aan zijn achterburen gekoppeld. Zij nodigen hem geregeld uit voor een maaltijd en helpen hem met allerlei zaken, zoals met het aanvragen van een scootmobiel. Sindsdien voelt hij zich weer gezien en is hij blij om in deze wijk te wonen. Zelf ga ik maandelijks op de koffie bij hem; dan kletsen we, bespreken we geloofsvragen en sluiten we in gebed af. Van dit soort verhalen van hoop en herstel word ik zo blij! Ik zie echt dat mensen opleven in onze wijk en dat we Jezus’ liefde mogen brengen.”
“Als ik in het verleden door de wijk liep op weg naar de supermarkt, deed ik dit zo efficiënt mogelijk: boodschappen verzamelen en via de kortste route weer naar huis. Nu loop ik compleet anders door de buurt. Dan bid ik: ‘Heer, ik heb geen idee wie ik ga ontmoeten, maar open mijn ogen en hart voor hen.’ Ik neem echt de tijd voor wat er op mijn pad komt onderweg naar de supermarkt of tijdens het uitlaten van de hond.”
Terwijl Kees door de straten van Kernhem loopt, vertelt hij over het leed dat zich achter de voordeur afspeelt. “Onze wijk is van de buitenkant heel mooi. De huizen zijn modern, er zijn mooie speeltuinen aangelegd en er is veel groen. Op het eerste gezicht zou je niet denken dat er in deze huizen ook pijn, eenzaamheid en verdriet is. Daar,” hij wijst naar een huis aan de overkant van de straat, “woonde een mevrouw die overal uitzaaiingen had. Ze was bang dat er na haar overlijden niemand voor de hond zou kunnen zorgen. Wij hebben haar kunnen verzorgen, de hond mogen uitlaten tot aan haar sterven, het beestje daarna bij ons opgevangen en een nieuw adres voor hem kunnen vinden. Dit voorbeeld laat zien dat het je hele leven raakt als je op deze manier onderdeel bent van je buurt.”
Ik loop compleet anders door de buurt
Op de vraag of hij het moeilijk vindt om het werk in de wijk gescheiden te houden van zijn privéleven in diezelfde wijk, is Kees kort maar krachtig: “Ik zie het niet echt als een scheiding tussen werk en privé. Dit is de plek waar ik woon en waar ik me dienstbaar wil opstellen. Ik geloof dat als je God toestaat om jou te veranderen, Hij ook jouw omgeving verandert.”
“In mijn wijk voel ik dat we een gezamenlijke verantwoordelijkheid dragen, juist omdat we elkaar tijdens het uitlaten van de hond of in de supermarkt tegenkomen. Het is een gevoel van ‘wij gaan dit met elkaar doen’. Ik heb daarom ook niet het idee dat het allemaal van mij afhangt. Als er mot is tussen twee buurtbewoners, kies ik geen kant, maar wil ik luisteren en benaderbaar zijn. Het is niet aan mij om de wijk te fiksen. Het enige dat ik wil, is Gods plan volgen.”
Evangelisatie en sociale betrokkenheid niet los van elkaar kunnen zien: dat is Integral Mission. Het principe stelt dat het goede nieuws van God voor héél het leven geldt. Ook Tearfund werkt vanuit deze basis. Meer weten? Onze ambassadeur Jurjen ten Brinke legt het haarfijn uit!
“Die gezamenlijke verantwoordelijkheid is niet vanzelf gekomen, daar hebben we hard aan gebouwd. En natuurlijk gaat dat samenleven niet altijd goed en ontstaat er soms frictie tussen mensen. Maar ik geloof echt dat als je het proces van fouten maken, vergeving uitspreken en écht weer samen verder aangaat, er een nieuwe dimensie van één-zijn ontstaat. Op die manier kunnen wij liefde en herstel brengen in de wijk en iets van God laten zien aan de mensen die Hem zo hard nodig hebben.”
Gá gewoon, begin met bouwen!
“Toen wij in 2013 startten met een groep christenen, was het niet onze bedoeling om een nieuwe kerk te stichten. Maar toen er mensen tot geloof kwamen, onder andere door de Alpha-cursus, zeiden zij tegen ons: ‘Jullie zijn onze gemeente!’. Nu noemen we KenHem een pioniersplek. De christenen die samen de kern vormen, komen rondom Bijbel en gebed bij elkaar. Daarnaast zijn er ook christenen betrokken die bij een kerk aangesloten zijn en zich binnen KenHem beschikbaar stellen voor bepaalde activiteiten. Zo concurreren we niet met de kerk, maar geven we christenen een concrete invulling om hun geloof handen en voeten te geven in hun eigen leefomgeving.”
“Veel kerken in Ede zijn enthousiast over wat wij doen, maar dit leidt nog amper tot concrete actie. De wens om actief te zijn in de buurt is vaak wel aanwezig, maar hoe krijg je jouw medechristenen in de wijk betrokken? Bij KenHem redeneren we de andersom. Ook al zijn er maar een paar enthousiastelingen; gá gewoon, begin samen met bouwen! Kerk zijn we als christenen, niet als instituut. Gelukkig zijn een lokale baptistengemeente en een PKN-gemeente directer betrokken op ons werk. Als klankbordgroep vragen zij ons of we nog vanuit Gods kracht leven en wij inspireren hen hoe je missionair kunt zijn in de wijk. Ook dragen kerken financieel bij, wat voor ons onmisbaar is. Een lokale overheid geeft namelijk wel graag subsidies voor onze projecten, maar voor een Alpha-cursus of de kosten van een viering hebben we toch echt de kerken nodig.”
Om niet alleen vanuit zijn perspectief te vertellen wat KenHem voor de wijk betekent, belt Kees aan bij mevrouw De Keijzer. Haar hondje, dat elke avond door buurtbewoners wordt uitgelaten, rent enthousiast naar de deur. “Ze doen hier in Kernhem zoveel voor me,” begint mevrouw de Keijzer te vertellen. “De hond natuurlijk, maar ik ga ook regelmatig sjoelen of rummikuppen in het buurthuis, en bezoek de maandelijkse wijkkoffie van KenHem. Hartstikke gezellig! Ook heeft de zoon van Kees me uitgelegd hoe ik met een smartphone overweg moet. Nu zit ik op Facebook en kan ik internetbankieren.” Na nieuwe afspraken te hebben gemaakt voor het uitlaten van de hond, vertrekt Kees weer.
“Je zou kunnen denken dat iemand als mevrouw De Keijzer vooral ondersteund moet worden en zelf niet teruggeeft aan de wijk. Maar we proberen steeds te zoeken naar manieren om iedereen te laten bijdragen. Wat kan iemand wél? Zo woont er een man in onze wijk met een lichamelijke handicap. Hij wilde graag helpen op de klusdag. Hoe? Ik had geen idee. Totdat we samen het grofvuil wilden wegbrengen met de auto en hij voorstelde om te rijden. ‘Moet ik bij hém in de auto?’ dacht ik verschrikt. Hij startte de auto en manoeuvreerde ons heel soepel met aanhanger en al de weg op. Ik dacht: ‘Kees, sukkel, wat een vooroordeel!’ Deze man kon zijn waarde laten zien. Dat is gelijkwaardigheid.”
“Het is niet altijd makkelijk geweest om KenHem op te bouwen. Commitment is een moeilijk woord, voor zowel de bewoners als de vrijwilligers van onze stichting. Mensen zijn bang: geef ik een vinger, dan willen ze mijn hele hand. Ook zijn er meerdere initiatieven gesneuveld, bijvoorbeeld een wijkbrunch om over zingeving te praten of de deelauto die we hebben moeten loslaten als gevolg van corona. Dat doet me dan echt pijn. Ik heb een diepe wens dat KenHem relevant is in alle aspecten van het leven en nu kunnen we dat niet waarmaken. Die pijn leggen we in gebed bij God neer. Want uiteindelijk blijft het Zijn werk, Zijn plan. Wij hebben onszelf beschikbaar gesteld, maar het loopt niet altijd zoals we hopen. Dan vragen we God: ‘Wat wilt U ons hier doorheen leren?’. Veel belangrijker dan de activiteiten zijn de relaties en diepere gesprekken die we mogen hebben. God zoekt immers de mens.”
Uiteindelijk blijft het Gods werk, Zijn plan
“Ondanks alle ups en downs kan ik het echt aanraden om zo’n wijkverbinder te zijn en nauw samen te leven met buurtgenoten. Mijn tip voor enthousiastelingen in andere plaatsen of wijken is: begin klein. Ook wij hebben tien jaar moeten bouwen om te komen waar we nu zijn. Maar laat dat je niet ontmoedigen. Je hebt maar een paar enthousiastelingen nodig om te starten. Bouw een website, organiseer jeugdvoetbal, Burendag of Koningsdag en betrek instanties zoals de gemeente, het Oranje Fonds en kerken bij wat je doet. En laat vooral positief zien waar je mee bezig bent, dan zal jouw initiatief snel van mond tot mond gaan. Op deze manier wonen en leven in jouw wijk brengt je niet alleen dichterbij buurtgenoten, maar vooral dichterbij God. Hij is de basis!”
Volg dan Tearfunds programma 'Met beide benen in de buurt'. Hierin geven we jou praktische handvatten om - met Jezus als voorbeeld - écht oog te hebben voor de mensen in jouw omgeving.