Voormalig Afar-nomade Guret Ahmed uit Ethiopië genoot enorm van zijn bestaan als kamelenhoeder. ‘Als je die vrijheid gewend bent, wil je niet anders.’ Toch hebben de Afar-nomaden geen keuze. Ze moéten op zoek naar alternatieve middelen van bestaan. Hun levensstijl is in de afgelopen jaren onhoudbaar gebleken. Guret legt ons uit waarom.
Guret werkt als projectleider voor onze lokale partner Friendship Support Association (FSA) in Ethiopië. Hij weet als geen ander hoe het is om als nomade te leven. Voor zijn studie en baan bij FSA was hij zelf kamelenhoeder. ‘Het is een bijzonder mooi bestaan. Ik voelde mij elke nacht weer bevoorrecht om te mogen slapen onder een prachtige sterrenhemel. Veel nomaden moeten er dan ook niet aan denken om voor een andere levensstijl te kiezen. Dat snap ik wel.’
Geen water betekent geen melk, én dus geen inkomsten.
‘Door de gevolgen van klimaatverandering is het leven voor de mensen in de Afar-regio, op zijn zachtst gezegd, uitdagend geworden. De terugkerende perioden van extreme droogte zijn een groot probleem. Voorheen was het zo dat we eens in de tien jaar een droge periode hadden, nu is dat elk jaar het geval. Toen ik opgroeide in deze regio waren we nog niet zo spaarzaam met de melk van de dieren. Als er iets naast de tanks kwam bij het aanvullen, dan kon dat ons weinig schelen. Dat is nu wel anders. Elke druppel telt. Er staat enorme druk op het levensonderhoud van de gemeenschappen. De mensen in Afar zijn sterk afhankelijk van hun vee. Door de droogte is er nauwelijks water beschikbaar. Geen water betekent geen melk, én dus geen inkomsten.
In de gesprekken die ik hier met de mensen voer, hoor ik vaak terug dat men overvallen is door de enorm snel veranderende leefomstandigheden. Eigenlijk had niemand verwacht dat het zo snel zou gaan. Veel nomaden weten dan ook niet goed wat ze moeten doen en hoe ze hun manier van leven aan moeten passen.’
Inmiddels hebben we al heel wat succesvolle boeren kunnen opleiden.
‘Samen met de mensen uit de regio gaan we op zoek naar alternatieve manieren om in levensonderhoud te kunnen blijven voorzien. Zo bieden we training voor het starten van een klein landbouwbedrijf aan onze zelfhulpgroepen, omdat we het belangrijk vinden dat er iets is om op terug te vallen wanneer er een droge periode aanbreekt.
En die training is hard nodig. Veel nomaden hebben geen idee hoe ze gewassen kunnen verbouwen. Ze hebben het simpelweg nog nooit eerder gedaan. Inmiddels hebben we al heel wat succesvolle boeren kunnen opleiden, waardoor het beter gaat met de gemeenschappen. De meeste deelnemers aan ons project leven nu met minder angst voor de toekomst en kunnen hun families van voldoende eten en drinken voorzien.’
Mensen die te maken hebben met voedseltekorten en armoede vragen om samen geld te sparen. Dat klinkt wellicht tegenstrijdig, maar Tearfund doet het – en het werkt! Vijftien tot twintig mensen komen elke week bijeen in zelfhulpgroepen en leggen een klein, vast bedrag in. Uit deze spaarpot kunnen ze elkaar vervolgens bedragen uitlenen tegen een lage rente. Daarnaast krijgen de groepsleden samen (landbouw)trainingen en helpen ze elkaar met advies en ondersteuning. Onze aanpak met zelfhulpgroepen werkt: al duizenden mensen slaagden erin om samen op te staan uit armoede!
In ons project sturen we aan op een vernieuwende manier van denken.
‘Zeker. De deelnemers aan ons project vonden het een enorme stap om te kiezen voor een investering in de aanschaf van landbouwmiddelen. De consequentie is soms dat ze afstand moeten doen van een deel van hun vee en dat is wennen. Het vee zegt namelijk iets over je aanzien in Afar. Hoe meer dieren je hier bezit, hoe meer er tegen je opgekeken wordt. We hebben hier dus ook behoorlijk wat gesprekken over moeten voeren. In ons project sturen we aan op een vernieuwende manier van denken. Het leven met het vee vormt de identiteit van deze mensen, daar kan je niet zomaar aan komen. Er is gesprek voor nodig. In de zelfhulpgroepen voeren we dat gesprek.’
Het project in de Afar-regio richt zich in het bijzonder op de gemeenschappen Dulessa, Awash Fentale en Gabi Rasu. Via dit project worden 6.432 mensen bereikt. De activiteiten van het project zijn een aanvulling op het door Tearfund gefinancierde WaSH- en noodhulpproject, dat ook via deze lokale partner (FSA) is uitgevoerd.