Een stem uitbrengen gaat niet zozeer over het eigen belang

Een maand geleden stond ik aan de rand van een rivier in Bangladesh. De weg werd er plotseling afgebroken. Waar enkele jaren geleden de weg nog verder liep, huizen stonden en mensen woonden, is nu alleen een 4 km brede rivier. En elke dag bij vloed wordt het land kleiner. Afgelopen oktober zorgde een cycloon ervoor dat een heel dorp in het water verdween. Klimaatverandering, de stijging van de zeespiegel, menselijk ingrijpen in de natuur: de gevolgen zijn hier duidelijk te zien. Mensen wonen letterlijk op ’t randje. Mensen als Kanika, die je hieronder op de foto ziet. Wie weg kon trekken voor een beter bestaan in de stad, die is al weg. De meest kwetsbaren blijven achter terwijl elk jaar het water een stukje verder oprukt. Ze kunnen geen kant op.

Opkomen voor jouw belang

Welke belangen laat u meewegen bij uw stem voor de Provinciale Staten en Waterschappen? Eigenbelang, algemeen belang? Chris Stoffer, Tweede Kamerlid van de SGP, stelt in het ND van 23 februari dat ‘iedereen kan stemmen op een partij die opkomt voor zijn of haar belang’. Hij noemt dat ‘de ultieme vorm van representativiteit’. Christenen moeten echter voorbij hun eigen belang kijken.

Op een bepaalde manier is de aanpak van Tearfund - het werken via kerken en lokale gemeenschappen - in lijn met hoe we in Nederland democratie opvatten: mensen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het stukje grond dat ze delen, bespreken samen de problemen die ze tegenkomen en wegen belangen tegen elkaar zo goed mogelijk af. Het is zo mooi: lokale oplossingen voor lokale problemen, op het tempo van de lokale gemeenschap. Tegelijk liep ik in Bangladesh keihard aan tegen de grenzen van wat wij kunnen met onze aanpak en netwerk. Veel van de problemen waar de meest arme mensen op de wereld mee te maken hebben, zijn niet lokaal op te lossen omdat ze niet lokaal veroorzaakt zijn.

Klimaatonrecht

Dit is klimaatonrecht: dat de meest arme mensen nu al hun huizen, hun hoop voor de toekomst, hun bestaanszekerheid zien verdwijnen door de oprukkende klimaatverandering. Een verandering die veroorzaakt is door uitstoot waar ze zelf niet van hebben geprofiteerd.

Het is daarom van groot belang om tijdens de verkiezingen van 15 maart te stemmen op partijen die duurzaamheid hoog in het vaandel hebben. Want ook duurzaam beleid op provincieniveau draagt uiteindelijk bij aan een schonere en groenere wereld. Daarnaast heeft je stem voor de provinciale staten ook invloed op de zetelverdeling in de Eerste Kamer. Als partijen die duurzaamheid belangrijk vinden meer invloed krijgen in de senaat dan worden wetsvoorstellen voor ambitieus (inter)nationaal klimaatbeleid sneller goedgekeurd.

De vervuiler betaalt

Het mooie van ons poldermodel is dat uiteindelijk de verschillende groepen er samen uit moeten komen, ondanks de verschillende belangen. Daarbij stijgt het gesprek boven het eigenbelang uit en gaan er rechtvaardigheidsprincipes meetellen: de vervuiler betaalt bijvoorbeeld. De meest kwetsbaren worden ontzien. En: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.

Alleen aan veel van de tafels waar de belangen zo tegen elkaar worden afgewogen missen we de stemmen van hen die te maken hebben met de gevolgen van onze beslissingen. De generaties na ons, de natuur en de dieren hebben geen stem. Ook de meest kwetsbaren aan de oprukkende rivier in Bangladesh worden niet gehoord. En wie behartigt de belangen van hen die nu al sterven aan de voortdurende voedselcrisis in de Hoorn van Afrika?

Stem voorbij eigenbelang

Bewustwording van welke consequenties levensstijl heeft op klimaatverandering is cruciaal. Het gaat om levensbelang en om rechtvaardigheid. Daarom is uw stem noodzakelijk. U kunt het belang van hen die nu al lijden onder klimaatverandering mee laten tellen. Dat is duurzaamheid: dat we in Nederland in de politiek, in hoe we onze samenleving inrichten, in onze levensstijl rekening houden met de gevolgen voor de meest kwetsbaren wereldwijd.