Afbeelding
Verhaal
28 July 2022
'God wil dat we bedrijven gebruiken om de wereld beter te maken'
Balt Leenman is ondernemer in hart en nieren. Met zijn achtergrond in de ICT klopte hij veertig jaar geleden al eens aan bij Tearfund met de vraag of hij uitgezonden kon worden. Maar omdat er uitsluitend landbouwkundigen nodig waren, maakte Balt vervolgens carrière binnen Cap Gemini. 'Op mijn 55e stelde ik mijzelf de vraag: blijf ik dit doen tot mijn pensioen of sla ik nog een andere weg in? In een stilteklooster ontstond het idee om een deel van mijn geld en tijd te investeren in organisaties als Tearfund.'
Balt heeft de laatste negen jaar al veel ervaring opgedaan met hulporganisaties. Hij ziet veel goede intenties, maar is ook kritisch. 'Als je niet oppast, draait een belangrijk deel van je activiteiten om het in stand houden van je organisatie en om het tevreden houden van je donors. Wat ik echter zie en proef in het DNA van Tearfund is om mensen echt zelf uit de armoede te laten komen. Er wordt voor gewaakt mensen afhankelijk te maken.'
We willen ons als rijke witte mannen uiterst bescheiden opstellen.
Niet alleen met geld
'Als mede-oprichter van Business as Mission ben ik ervan overtuigd dat God wil dat we bedrijven gebruiken om de wereld beter te maken. Dat gaat niet alleen om geld, maar ook om het faciliteren van projecten en programma’s met kennis en kunde. Dat is wat ik ook hoop te doen in het pilotproject met Oegandese boeren.' Zo’n samenwerking tussen Tearfund, de Oegandese boeren en de Nederlandse ondernemers is best een zoekproces, vertelt Balt. 'We willen ons als rijke witte mannen uiterst bescheiden opstellen. Dat is iets waar we erg op gespitst zijn. Daarom wilden we tijdens ons bezoek in Oeganda niet alleen met de leidinggevenden van de coöperatie optrekken, maar juist ook de lokale boeren spreken.'
Rol van een leerling
Om iets te ervaren van het dagelijkse bestaan voor Oegandese boeren liepen de Nederlandse ondernemers twee dagen mee op het erf van de boeren. 'We wilden zien hoe zij werken: hoe zaaien ze en hoe maken ze gebruik van het weinige water dat er is? Wij hebben bijvoorbeeld ook zelf ervaren hoe het is om met een span ossen het land te ploegen. We hebben bewust gezocht naar een houding waarin wij de leerlingen zijn. Tegelijkertijd mogen we juist onbescheiden zijn over waar we als ondernemer goed in zijn. We hebben ideeën en mogen die ook inbrengen. Maar uiteindelijk moet de coöperatie aangeven met welke ideeën ze aan de slag willen gaan. Zij zijn in control.'
Uiteindelijk draait het om de vraag of een mensenleven is veranderd.
Hoe meet je impact?
'Waar ik erg van onder de indruk ben geraakt, is Church & Community Transformation, ook wel Umoja genoemd. Umoja betekent 'samen' of 'saamhorigheid.' Uiteindelijk draait het niet om de onderneming of de winst, maar om de vraag of een mensenleven is veranderd. In mijn vakgebied draait het om Big Data. Impact meten doe je aan de hand van harde cijfers, ofwel kwantitatief onderzoek. De impact van Umoja kun je niet op die manier onderzoeken. Daar draait het veel meer om kwalitatief onderzoek. Natuurlijk kun je ook daar meten of mensen na een bepaalde investering, zoals irrigatie, in plaats van één, nu twee keer op een dag kunnen eten. Maar je moet vooral onderzoeken in hoeverre mensenlevens veranderen. En de beste manier om dat te laten zien, is door middel van verhalen.'
Benieuwd hoe jij met jouw onderneming impact kunt maken op een wereld vol armoede en onrecht? Wij denken graag met je mee.
Over de pilot: Samen Ondernemen Met Tearfund
In 2020 startte Tearfund een pilot die Oegandese boeren en Nederlandse ondernemers met elkaar verbindt om samen te ondernemen. Kunnen Nederlandse ondernemers niet alleen ondersteunen met geld, maar ook met kennis en kunde? Wat kunnen zij leren van de Oegandese boeren? En leidt dit tot een gelijkwaardig contact? In het voorjaar van 2022 gingen de Nederlandse ondernemers op bezoek bij de Oegandese boeren. Drie van hen - Tamme de Vries, Balt Leenman en Dirk de Rover - vertellen over hun ervaringen.
