Afbeelding
Verhaal
21 juli 2022
Oegandese en Nederlandse ondernemers trekken samen op
In 2020 startte Tearfund een pilot die Oegandese boeren en Nederlandse ondernemers met elkaar verbindt om samen te ondernemen. Door corona verliep het contact de eerste twee jaar via zoom, maar onlangs kon de groep Nederlandse ondernemers eindelijk afreizen naar Oeganda. Tamme de Vries is mede-initiatiefnemer van de pilot. 'Het was een voorrecht om zo’n reis te mogen maken. Het brengt me dichterbij God en helpt me om vaker te bidden voor de mensen daar.'
Afrika is voor Tamme geen onbekend terrein. Hij heeft als ondernemer (Promissie) al diverse bezoeken gebracht aan Afrika. Oost-Oeganda was wel nieuw voor hem. Het eerste dat hem opviel was hoe zichtbaar klimaatverandering daar al is. De droogte heeft daar direct gevolgen voor alle boeren die afhankelijk zijn van de opbrengst van hun land. 'Juist daarom vroeg ik me af of het wel een goed idee was om met een groep ondernemers in het vliegtuig te stappen. Maar we willen niet zomaar een project financieren, we willen een relatie aangaan. En daarvoor moet je elkaar in de ogen kunnen kijken.'
Het gaat er ten diepste om dat de gemeenschap naar elkaar omkijkt
Het draait om relatie
Ondernemerschap draait om kansen zien en die benutten. Dan maakt het niet zoveel uit of de context nu Nederland of Oeganda is. Maar er zijn wel degelijk verschillen. Wat Tamme bijzonder raakte, was hoe ondernemen in Oeganda alles te maken heeft met relatie, en mensen erbij betrekken. Juist ook relaties met mensen die misschien niet direct iets ‘opleveren’. 'De aanpak van Tearfund - en wat we ook gezien hebben in Oeganda - is holistisch. Het gaat er niet alleen om dat boeren een betere oogst hebben, en deze voor een goede prijs op de markt kunnen zetten. Het gaat er ten diepste om dat de gemeenschap naar elkaar omkijkt.'
Een concreet voorbeeld hiervan bleek uit de zorg voor een oudere man die leed aan prostaatkanker. 'Zijn vrouw had hem verstoten, waarop de gemeenschap besloot om voor deze man te gaan zorgen. Er waren mensen die hem wasten, en anderen die eten voor hem klaarmaakten. Zo werd iemand die eerst uitgestoten was, weer betrokken bij de gemeenschap. Heel mooi om te zien!'
De hele gemeenschap
Maar wat heeft dit met ondernemen te maken? 'Dit is de werkwijze die Tearfund Church & Community Transformation noemt', legt Tamme uit. 'Bij CCT gaat het om verandering die ten goede komt aan de hele gemeenschap. Ondernemen is daar een facet van, maar dat kun je nooit loskoppelen van allerlei andere sociale factoren in een gemeenschap.' Het maakt dat ondernemen in Oeganda anders verloopt dan in Nederland. En dat is soms even slikken voor de Nederlandse ondernemers. 'Wij, ondernemers, zijn niet altijd de makkelijkste mensen. We kunnen snel knopen doorhakken, maar hebben niet altijd veel geduld. Wat we zien, willen we het liefst ook meteen uitvoeren. Maar in Afrika gaat dat anders.'
Wie is rijk, wie is arm - klopt die vraag wel?
Toch zijn de ondernemers ervan overtuigd dat deze samenwerking tussen de Oegandese boeren, Tearfund en henzelf heel waardevol is. Tamme: 'De pilot is ontstaan vanuit de wens van Nederlandse ondernemers om niet alleen ‘een wandelende zak geld’ te zijn, maar om ook onze talenten in te mogen zetten die we ontvangen hebben. Daarbij is het uiteraard erg belangrijk om de gelijkwaardigheid te waarborgen. Je moet niet zeggen tegen de Oegandese boerencoöperatie: ‘Ik vind dat je dit of dat moet doen.’ Wat je wel kunt doen, is ideeën uitwisselen en vragen: wat is er nodig? Zo hebben we bijvoorbeeld samen nieuwe schuren gerealiseerd om de oogst te kunnen opslaan, zodat het voor een betere prijs oplevert op de markt. De vraag is steeds: Wat heb jij in je handen? Wat heb ik in mijn handen? Hoe kunnen we dat samen inzetten om het leven beter te maken?'
Rijk of arm?
Het is daarom ook veel te kortzichtig om jezelf te zien als ‘rijke westerling’, stelt Tamme vast. 'Want wie is rijk, en wie is arm? Zo ben ik ongelooflijk onder de indruk geraakt van de geestelijke rijkdom van de mensen daar. Want ik weet niet of het mij zou lukken om te blijven geloven, als ik zou moeten worstelen voor een stukje brood. We zijn allemaal verschillend en hebben allemaal andere talenten gekregen. Volgens mij is het dan ook de bedoeling om die in te zetten voor de samenleving. Ik vind het dan ook niet meer dan logisch om daarvan te delen. En daarbij draait het om de balans van geven én ontvangen. Dat gaat samen. Alleen dan ontstaat er een relatie.'
Benieuwd hoe jij met jouw onderneming impact kunt maken op een wereld vol armoede en onrecht? Wij denken graag met je mee.
Over de pilot: Samen Ondernemen Met Tearfund
In 2020 startte Tearfund een pilot die Oegandese boeren en Nederlandse ondernemers met elkaar verbindt om samen te ondernemen. Kunnen Nederlandse ondernemers niet alleen ondersteunen met geld, maar ook met kennis en kunde? Wat kunnen zij leren van de Oegandese boeren? En leidt dit tot een gelijkwaardig contact? In het voorjaar van 2022 gingen de Nederlandse ondernemers op bezoek bij de Oegandese boeren. Drie van hen - Tamme de Vries, Balt Leenman en Dirk de Rover - vertellen over hun ervaringen.
