Als dat geen genade is

Amazing Grace door de eeuwen heen 

1725 – 1807 | De bekeerde slavenhandelaar 

Van God noch gebod wilde hij weten. De jonge John probeert mensen bewust van het geloof af te praten met zijn gespot en gevloek. Na een stormachtige jeugd belandt de Brit op een slavenschip en werkt hij voor de Royal Navy actief mee aan de deportatie van Afrikanen naar Amerika. 

Genade. Daar smeekt John om als hij twee keer in een zware storm komt met het schip. Terwijl John mensen overboord ziet slaan, blijft hij wonder boven wonder in leven. Het werpt hem terug op oude Bijbelteksten en de woorden van zijn gelovige moeder. Mede door het beroemde boek De navolging van Christus van Thomas a Kempis bekeert John zich, al duurt het nog een tijdje voordat hij zich openlijk afkeert van de slavenhandel. 

Eind 1772 tekent hij – inmiddels Anglicaans priester – de woorden op van een nieuw gedicht. 

Hij noemt het Amazing Grace, geïnspireerd op 1 Kronieken 17:16-17, en legt daarmee de basis van het beroemdste gospellied aller tijden. 

Tot zijn dood preekt de inmiddels blinde Newton in de St. Mary Woolnot-kerk in Londen. Hij heeft zich in de jaren daarvoor ontpopt als activist voor de afschaffing van de slavernij en heeft veel invloed op onder anderen William Wilberforce. 

1759 – 1833 | De moedige voorvechter 

William Wilberforce twijfelt na zijn bekering of hij in de politiek moet blijven. Het is John Henry Newton die hem op het hart drukt dat wel te doen – een advies met grote gevolgen. 

Op 12 mei 1789 spreekt William zich voor het eerst openlijk uit tegen de slavernij en wordt hij leider van de anti-slavernijbeweging. Een maand na zijn overlijden in 1833 krijgen alle slaven in het Britse rijk hun vrijheid terug. 

In 2008 verschijnt in Nederland de film Amazing Grace over het leven van Wilberforce. 

1835 | William Walker 

Twee jaar na de afschaffing van de slavernij maakt William Walker de wereldberoemde melodie van Amazing Grace. Vanaf dat moment kan het lied uitgroeien tot de grootste gospel aller tijden. Het wordt een onuitputtelijke inspiratiebron voor christenen en beroemde artiesten, met bekende uitvoeringen van onder anderen Elvis Presley, Johnny Cash en Aretha Franklin. 

1972 | Aretha Franklin, the queen of soul 

Exact tweehonderd jaar ná Newton staat gospelicoon Aretha Franklin in een baptistenkerk in Los Angeles. The queen of soul wil haar nieuwe album – daar is-ie weer – Amazing Grace live met publiek opnemen. Het publiek, inclusief een jonge Mick Jagger, gaat helemaal los en de plaat wordt het bestverkochte live gospelalbum aller tijden. 

In 2018 verschijnt ineens een unieke film (Amazing Grace) met de teruggevonden videobeelden van de ‘kerkdienst’ uit 1972. 

2015 | Mister President 

Het is Aretha die optreedt tijdens de inauguratie van president Obama in 2009. De president zelf zingt Amazing Grace uit volle borst in 2015, na een wrede racistische aanslag in een ‘zwarte’ kerk in South-Carolina. Tijdens deze herdenkingsdienst maakt hij veel indruk. 

2020 | Black lives matter 

Newton stond aan beide kanten van de slavenhandel en het racisme, een thema waar ook wij nog altijd mee worstelen. Newton bekeerde zich en werkte aan herstel. Die keuze zette een keten van genade in werking, waarbij zijn iconische Amazing Grace nog altijd voor emotie, verbinding en verzoening zorgt. Zo ook tijdens de uitvaartdienst van George Floyd, de man die in Minneapolis door politiegeweld om het leven kwam. Of om Newton vrij te citeren: ‘Black lives matter!’ 

Spoel de video door naar minuut 7.12 om Amazing Grace te beluisteren.