Wat Nederlandse kerken kunnen leren van kerken in het Zuiden

Evangelie als manier van leven

Zoals we in de vorige afleveringen lazen, zet Tearfund zich in om armoede en onrecht te bestrijden, waarbij de sleutel ligt in het herstel van gebroken relaties tussen mens en God, de mens en zichzelf, mensen onderling en de mens en de schepping. Het Koninkrijk van God raakt aan alle dimensies van ons mens-zijn, alle domeinen van het leven en alle relaties waarin de mens staat. Als je op die manier naar de wereld kijkt, valt het onderscheid tussen missie en diaconaat, seculier en sacraal, of ontwikkelde en ontwikkelingslanden weg.

Toch komt dualistisch denken nog erg veel voor in de kerk, herkent ook Jurjen. ‘Nog niet zo lang geleden was ik te gast in een kerk om te spreken op een avond over het thema: ‘Getuigen als levensstijl’. Er ontstond verwarring omdat ik door iemand was uitgenodigd van de zendingscommissie en ze vonden het later toch beter passen bij de evangelisatiecommissie. En dan was er ook nog een evangelisatieouderling met wie ik moest afstemmen…. Dit was voor mij de perfecte anekdote om de avond mee te openen en te laten zien waar het vaak misgaat als we willen uitreiken naar de omgeving. Het punt is: evangelisatie is geen activiteit, maar een manier van leven.’

Kerk als katalysator

Het is precies deze alomvattende rol van de kerk die Tearfund ook graag in Nederlandse kerken terugziet. Die missie, om Nederlandse kerken te helpen relevant te zijn voor hun omgeving, vertaalt Tearfund in programma’s als Umoja en deelgemeente.

De gemeente waar Jurjen bij betrokken is, zoekt naar manieren om relevant en dienend te zijn voor de omgeving. ‘Een tekst uit Jeremia 29 is voor ons maatgevend, waar staat: ‘Zoek de vrede voor de stad en zet je in voor haar bloei, want dat is ook jullie bloei.’ De samenleving is ermee gediend als christenen hun licht zoveel mogelijk verspreiden op plekken waar ze leven, waar ze zijn. Of dat nu de voetbal is, of het wijkbeheer is, of de scouting of de muziekvereniging, dat maakt niet uit. En als het gaat om het Koninkrijk van God, dan is dat voor ons niet ‘de kerk’. Met het Koninkrijk van God bedoelen we dat God koning is over deze hele wereld. Het Koninkrijk is zichtbaar, maar ook nog heel vaak niet. Maar dat wat er zichtbaar is, willen we graag voor het voetlicht brengen. De kerk is daar - als het goed is - de motor, de voorloper in. Zodat mensen blij zijn met de kerk in de buurt, ook al komen ze er niet.’

Koninkrijk van God zichtbaar maken

In Oeganda kreeg ik het antwoord op deze prangende vraag. We hadden kerkjes bezocht die zich inzetten voor het verbeteren van landbouw en gezondheidszorg en overal stelde ik die vraag: ‘Waarom doen jullie dit als kerk?’ De laatste avond sprak ik met de bisschop (van de Pentecostal Assemblies of God) en vroeg hem ook nog een keer: ‘Als jullie hier in de dorpjes een landbouwproject doen, een ziekenhuis aanleggen, soms in samenwerking met de moskee of met de lokale overheid, wat is dan jullie agenda? En toen zei hij: ‘Jurjen, als je in de regen loopt, dan word je nat. Als je met een christen samenwerkt, dan word je beïnvloed.' Het was zo idioot simpel, dat ik er bijna boos van werd. Maar het kwartje viel. Op mijn vraag: ‘Wat is je diepste doel van alles?’ antwoordde hij - en ik zal het nooit vergeten- ‘To discipel the whole nation!’ Dat zou je ook kunnen vertalen als: het Koninkrijk van God zichtbaar maken. Wat mij betreft heeft dat een diepere lading dan ‘ik moet gewoon goede dingen doen’.’