Leiden betere relaties tot minder armoede?

Bij Tearfund streven we naar een wereld waarin iedereen tot bloei komt, een wereld zonder armoede en onrecht. Armoede gaat volgens ons niet alleen over een gebrek aan geld of voedsel, maar ook over sociale, geestelijke en ecologische problemen. Om te zorgen dat mensen uit armoede kunnen opstaan, is daarom herstel nodig op al die gebieden. 

Gebroken relaties oorzaak van armoede

We hebben lang nagedacht over de oorzaken van armoede en onrecht. Uiteindelijk denken we dat gebroken relaties een heel belangrijke factor zijn. Waar verwijdering ontstaat tussen mensen, mensen en de natuur en God en mensen, krijgen egoïsme, hebzucht en uitbuiting vrij spel. In het klein zien we dat in ons eigen leven. In groter verband leidt dit tot structurele problemen als armoede, conflicten en onderdrukking. Om te zorgen dat mensen tot bloei komen en armoede en onrecht verdwijnen, is daarom herstel nodig op al die gebieden:

• Onze relatie met onszelf. Een gezond zelfbeeld draagt bij aan een gezond functioneren.
• Onze relatie met anderen. Als we leven in onderlinge zorg en verbondenheid krijgt iedereen de ruimte om tot bloei te komen
• Onze relatie met de natuur. Als we goed zorgen voor ons kwetsbare ecosysteem treedt er herstel op van onze natuurlijke hulpbronnen.
• Onze relatie met God. Als we in contact staan met de bron van het leven, krijgen we beter zicht op onze rol in de wereld.

Vanaf onze oprichting in 1973 bestrijden we armoede daarom op een integrale en duurzame manier. 

Eerst de relatie, dan de sinaasappelbomen

Geert Jan haalt nog een ander voorbeeld aan uit Oeganda dat het verband tussen armoedebestrijding en het herstel van relaties nog duidelijker illustreert. 'Een man werd door zijn kerk uitgedaagd anders naar zijn situatie te kijken. Hij had geiten, maar kwam tot de conclusie dat dit onvoldoende werkte. Hij wilde daarom graag sinaasappelbomen gaan telen.’ Lachend: Je kunt je wel voorstellen dat sinaasappelbomen en geiten geen goede combinatie is. Dus de man vatte het plan op zijn geiten te verkopen om zo te kunnen starten met de sinaasappelbomen.’

‘Maar toen hij dit thuis aan zijn vrouw vertelde, zei ze dat dit niet ging gebeuren. In de jaren ervoor had hij zijn leven namelijk zo verprutst, dat ze er geen vertrouwen meer in had. De man realiseerde zich dat zijn plannen ook iets te maken hadden met de relatie met zijn vrouw. Dan gaat het niet meer over: Ik ben arm, ik heb geld nodig voor sinaasappelbomen. Maar dan gaat het om een mens die in relatie staat tot andere mensen. Dus is er eerst herstel nodig in die relatie, voordat je op een ander niveau kan komen. Dat is een doorgaande lijn die je op heel veel plekken ziet.’

Nederland

‘We hebben veel verhalen gehoord van mensen die zich na verloop realiseerden dat ze wel iets hadden, en dat was dan bijvoorbeeld één kip. Met die kip gingen ze aan de slag. Iemand besefte: Een kip legt eieren, wat zou er gebeuren als ik elke keer twee eieren apart houd en die verkoop op de markt? Dan heb ik op een gegeven moment wat extra geld en dan kan ik een tweede kippetje kopen. En dan kan het gebeuren dat iemand een paar jaar later zijn kippenboerderij aan je laat zien. Dan denk je: Wow, dat ziet er gaaf uit. Maar het wordt pas echt bijzonder als je weet waar iemand is begonnen. Het begint allemaal met op een andere manier gaan kijken naar wat je wél hebt.’

‘Dat geldt wereldwijd, maar ook in Nederland. Ook in Nederland kan iedereen zich namelijk de vraag stellen: wat heb ik gekregen om tot bloei te komen en een bijdrage te leven aan mijn omgeving? Om dat denken te bevorderen organiseren we ook activiteiten in Nederland, zoals The Justice Conference en Nacht Zonder Dak.

Tearfund en de Bijbel

Tearfund zet zich in om armoede en onrecht te bestrijden, waarbij de sleutel ligt in het herstel van gebroken relaties. Deze visie komt niet zomaar uit de lucht vallen. Welke theologische uitgangspunten liggen hieraan ten grondslag en wat heeft dat te maken met Integral Mission? Daarvoor moeten we naar Latijns-Amerika. We praten hierover door met een voormalig Tearfund-directeur Marnix Niemeijer in het volgende deel van deze serie over het DNA van Tearfund.