Ben je met je kerk bezig met het thema duurzaamheid? Dan is de kans groot dat je de naam Alfred Slomp weleens hebt horen vallen. Hij geeft workshops binnen christelijk Nederland, heeft meerdere boeken geschreven, maakt de podcast Groene Mafkezen en deelt via Instagram over zijn bewuste keuzes. ‘Mijn leven is nu rijker dan als ik grenzeloos zou toegeven aan al mijn verlangens.’
De drang om iets te willen betekenen voor een betere wereld, resulteerde ruim tien jaar geleden in de workshop God in de Supermarkt die Alfred samen met zijn team geeft in kerken en groepen. Inmiddels is daar een workshop bijgekomen: God in de klimaatcrisis. ‘Er is een groeiende behoefte in kerken om na te denken over vragen rondom duurzaamheid. Juist op een praktische manier. Destijds waren er al genoeg organisaties die praktisch wilden helpen, maar ons consumptiepatroon is ook verbonden met het onrecht in de wereld. Dat veranderen is minstens zo belangrijk. Het heeft weinig zin om geld te geven aan het Wereld Natuur Fonds voor het tropisch regenwoud als je wel vlees blijft eten. Die dieren worden namelijk vaak gevoed met soja dat verbouwd is op landbouwgrond waarvoor tropisch regenwoud is gekapt. Het voelt als mijn roeping om daar met mensen over na te denken.’
Ons consumptiepatroon is ook verbonden met het onrecht in de wereld.
‘Toen ik dertien was, zijn mijn ouders vlak na elkaar overleden. Ik werd op jonge leeftijd dus wees. Als je zoiets meemaakt, ontdek je in één klap hoe kwetsbaar het leven is. Mijn moeder was lief en zorgzaam, waardoor ik me extra realiseerde in wat voor positie ik zat. Er zijn ook kinderen op andere plekken in de wereld die hun ouders bijvoorbeeld verliezen aan hongersnood. Zo’n levensgebeurtenis vormt je en het is denk ik onderdeel van waarom mijn ogen geopend zijn.’
Met z’n allen in het vliegtuig stappen om te gaan helpen in crises, is echter niet de oplossing als je wil werken aan een betere wereld. Ons gedrag hier is net zo goed van invloed, juist ook op mensen ver weg. ‘Als je ogen eenmaal geopend zijn, ga je zien dat alles wat we doen impact heeft. Dan blijft het vaak niet bij één terrein dat je wil veranderen. Het is allemaal met elkaar verbonden.’
Wordt het minder leuk als je jezelf beperkingen gaat opleggen om duurzaam te leven? Integendeel, meent Alfred. ‘Toen ik vegetarisch ging eten, dacht ik dat dat heel moeilijk zou zijn. Totdat ik het daadwerkelijk ging doen. Niet meer vliegen voelde als een beperking, maar tot nu toe geeft het me juist heel veel. De mooiste plek die ik ken is bijvoorbeeld op drie kilometer van ons huis. En omdat we met ons gezin een paar jaar achter elkaar naar dezelfde plek in Frankrijk op vakantie zijn gegaan, ontdekten we daar een prachtig paradijs. Daar waren we nooit achter gekomen als we er maar één keer waren geweest en hadden gekozen voor een verre vliegreis. Sinds ik duurzame keuzes maak, vind ik het leven veel leuker. Mijn leven is nu rijker dan als ik grenzeloos zou toegeven aan al mijn verlangens.’
‘Er zijn regelmatig mensen die ik ontmoet bij onze workshops die zeggen: je hebt gelijk, maar reizen kunnen we niet laten. Ik ben blij dat ik dat dilemma zelf niet meer heb. Soms denk ik: wat laat ik nou voor een betere wereld? Ik heb weinig kleding, maar dat is alleen maar fijn en geeft rust. Als mijn auto beschadigd raakt, maakt dat me niet zoveel uit omdat ik niet in een nieuwe wagen rijd. Er zijn zoveel dingen die belangrijker zijn dan alles waarmee je om je oren wordt geslagen in onze samenleving. Door bewuste keuzes word je creatiever. Het leven is leuker, overzichtelijker en daardoor prettiger.’
Er zijn zoveel dingen die belangrijker zijn dan alles waarmee je om je oren wordt geslagen in onze samenleving.
Toch reageert niet iedereen in zijn omgeving net zo enthousiast op zijn manier van leven. Sommige mensen vinden het fantastisch, terwijl anderen het vooral irritant vinden. Alfred: ‘Mensen gaan zich af en toe uit zichzelf al verontschuldigen voor keuzes die ze maken. Ik zoek het schurende randje op, dus soms confronteert dat. En ja, dan raak je weleens mensen kwijt.’ Maar het gebeurt ook geregeld dat mensen echt geraakt worden tijdens de workshops die Alfred geeft. Zo zei een dominee aan het eind eens tegen de groep: je gaat met ongemak naar huis. Maar maak er een heilige ongerustheid van.
Wat heeft het christelijke geloof te maken met duurzaamheid? Alfred: ‘In de Bijbel lees je een inspirerende droom van God voor een wereld waarin er genoeg is voor iedereen. Dat is geen sprookje. Het is niet een kabbelend verhaal. De droom van God voor een eerlijke wereld is niet vrijblijvend. Daar probeer ik wel ontspannenheid in te zoeken, maar het mag tegelijkertijd schuren.'
'Ik probeer zelf altijd eerlijk te zijn. Ik ben voor een duurzame wereld, maar zat vorige zomer ook in een jacuzzi tijdens mijn vakantie. Op datzelfde moment las ik de biografie van Gandhi. Dat raakte me zo, dat ik ter plekke besloot te stoppen met kaas eten. Na twee weken plantaardig eten had ik de energievraag van die jacuzzi bij ons vakantiehuisje alweer gecompenseerd. Ik laat zien dat ik inconsequent ben. Dát ik dat ben, blijft mijn dilemma. Maar wil ook laten zien hoeveel impact je kunt maken met kleine aanpassingen. Ik heb geleerd dat het over het algemeen veel makkelijker is om ergens volledig voor te gaan, in plaats van een beetje. Eigenlijk ervaar ik vooral dat je je innerlijke onrust kwijtraakt als je dingen laat.’
Ik mis de profetische stem van de kerk vaak. Daar maak ik mezelf niet altijd populair mee.
‘Mijn vrouw en kerk houden me nuchter. Ik probeer echt op het snijvlak van duurzaamheid en christendom te zitten. Daardoor zit ik denk ik minder in een bubbel dan sommige andere groene influencers. Tijdens workshops komen mensen uit alle hoeken van de samenleving. Ik heb weleens gehad dat een boer boos wegliep. Dat wil ik voorkomen. Ik probeer altijd in dialoog te blijven en gelukkig lukt dat meestal wel. Soms is het keihard werken om iedereen mee te nemen, maar daarom ben ik niet bang dat ik in mijn eigen groene bubbel blijf hangen.’
Het doel van de workshops die Alfred geeft is niet om te vertellen wat mensen wel en niet mogen doen, maar hen juist zelf te laten ontdekken wat ze belangrijk vinden. ‘Mensen moeten zelf de keuze maken. Als je een eerlijke wereld wil, is slaafvrije chocola en eerlijke kleding daarmee verbonden. Als je dierenwelzijn belangrijk vindt, wil je dan wel kaas blijven eten? Wat ik vooral doe is vragen wat mensen belangrijk vinden.’
‘Zeker. Het is een continu proces om me daartoe te verhouden. Dat vind ik pijnlijk en ingewikkeld. Maar ik probeer het om te zetten in daden. Ik vind het christendom eigenlijk helemaal niet zo geloofwaardig als het om zorg voor de schepping en mensen in kwetsbare posities gaat. De meeste duurzame mensen die ik ken zijn niet christelijk. Gelukkig zie ik dat die groep wel groeit, dat geeft me veel hoop. Daarnaast inspireren christelijke groene organisaties zoals GroeneKerken, Micha Nederland en Christian Climate Action mij ook. Dat het nog niet de norm is zet me aan om binnen de christelijke wereld als een luis in de pels te zijn.'
'Ik mis de profetische stem van de kerk vaak. Daar maak ik mezelf niet altijd populair mee. Maar ik vind dat het christendom geen antwoord geeft op ongelijkheid, de vluchtelingencrisis en de ecologische crisis. We zijn gelukkig niet geroepen om het maximale resultaat te bereiken, maar wel om goed te doen. Het is onze roeping om te laten zien dat we geloven in een andere wereld. De duurzame keuzes die we maken hebben zin omdat we daarmee iets van Gods koninkrijk laten zien.’
‘Tijdens het webinar gaan we het hebben over de groene vijf: minder spullen, klein en energiezuinig wonen, anders reizen, anders leven en werken aan systeemverandering. We gaan met name kijken naar hoe je concreet iets kunt doen. Dus we gaan het niet alleen over hele grote stappen hebben, maar kijken ook naar kleine aanpassingen die een groot verschil maken. Daarnaast pakken we de bijbel erbij om de schurende randjes op te zoeken. Ik hoop dat we met elkaar op een ontspannen manier kunnen nadenken over het maken van betere keuzes.’
Wat betekent ‘Genoeg voor iedereen’ voor jou? Ga mee op reis met twee webinars waarin jij handvatten krijgt om een positieve impact te maken op onze planeet en inzicht krijgt hoe onze zucht naar meer gekoppeld is aan wereldwijd onrecht. Het eerste webinar op 8 oktober is met impact-expert Babette Porcelijn. Tijdens dit webinar schetst Babette het grotere plaatje. Het tweede webinar op 23 oktober is met Gera van den Berg, één van de bekendste minimalisten in Nederland, en zij maakt de theorie praktisch.
Als je donateur wordt van Tearfund, krijg je gratis toegang tot de webinars én een exemplaar van één van de sprekers.
Foto: Niek Stam