Tearfund werkt aan een duurzame aanpak van armoede en onrecht, vaak via meerjarige programma’s. Daarnaast bieden we noodhulp aan mensen die getroffen worden door natuurrampen en conflicten. Sommige van deze situaties domineren het nieuws, maar er zijn helaas ook te veel voorbeelden van rampen die nauwelijks in de media zijn. Ook in die gevallen zoeken wij naar mogelijkheden om noodhulp te bieden. De komende twee weken staan we in het bijzonder stil bij deze crisissituaties en wat Tearfund doet.
Noodhulp stopt niet zodra de berichtgeving minder wordt
Als we het hebben over noodhulp dan bedoelen we daarmee dat we mensen ondersteunen die niet (meer) in hun eerste levensbehoeften kunnen voorzien. De nood kan het gevolg zijn van bijvoorbeeld gewapende conflicten of natuurrampen. Daarbij geldt dat de nood zich plotseling kan voordoen of dat de situatie zich gestaag opbouwt waardoor de nood uiteindelijk onvermijdelijk is. Vaak moeten mensen gedwongen hun huis verlaten en ontstaan er vluchtelingenstromen.
Voor het elfde jaar op rij steeg in 2023 het aantal mensen dat afhankelijk is van noodhulp. In 2022 waren dat er 274 miljoen, in 2023 369 miljoen. Een belangrijke oorzaak van deze stijging is de toename van natuurrampen als gevolg van het veranderende klimaat. Dit zien we onder meer terug bij de enorme voedselcrisis in Afrika. Een andere oorzaak is de toename van conflicten, zoals de oorlogen in Oekraïne, Soedan en Gaza. Het zijn situaties die veel de media halen, maar op termijn vaak overschaduwd worden door allerlei andere berichten in het nieuws. De crises blijven echter bestaan en in veel gevallen verergeren de omstandigheden waarin mensen moeten overleven. Noodhulp stopt dan ook niet zodra de berichtgeving minder wordt.
Tearfund maakt deel uit van diverse internationale netwerken en samenwerkingsverbanden. Via hen en onze lokale partners zijn wij op de hoogte van een crisissituatie en/of wanneer deze zich ontvouwt. We overleggen met ons interne noodhulpteam en hebben direct contact met lokale organisaties. Hierdoor wordt snel duidelijk of we van betekenis kunnen zijn. Daarbij geldt dat elke situatie anders is. Tearfund richt zich primair op landen waar de overheid onvoldoende mogelijkheden heeft om zelf hulp te verlenen.
De noodhulp die wordt geboden, verschilt per situatie. Meestal gaat het om primaire levensbehoeften als voedsel, schoon drinkwater, onderdak en hygiënemiddelen. Als het gaat om gebieden waar het koud is (of kan worden), dan bieden we bijvoorbeeld ook kleding en dekens. Een crisissituatie heeft ook impact op de economie. Als Tearfund proberen we die impact zoveel mogelijk te verkleinen door de hulpgoederen lokaal in te kopen.
De noodhulp die Tearfund biedt, is altijd gericht op de meest kwetsbare mensen onder de getroffen bevolking. Als organisatie handhaven we daarom vier belangrijke uitgangspunten die leidend zijn in ons werk:
Tearfund werkt waar dat mogelijk is via de lokale kerk, ook bij het verlenen van noodhulp. Kerken zitten in de haarvaten van de samenleving en kennen daardoor de getroffen gebieden én bevolking goed. In afstemming met kerkleiders, dorpshoofden en de plaatselijke overheid kan er snel worden geschakeld zodat de mensen die het dringendst hulp nodig hebben bereikt kunnen worden.
Belangrijke aspecten bij noodhulp zijn wederopbouw en preventie. We bieden in de eerste fase vooral datgene wat nodig is om te overleven, maar vervolgens ondersteunen we ook de lokale gemeenschappen om weer te herstellen van de crisissituatie, idealiter tot een beter niveau dan vóór de rampsituatie. Uiteindelijk willen we voorkomen dat nieuw natuurgeweld of een nieuw conflict tot een volgende crisis leidt. Daarom helpen we gemeenschappen om toekomstige rampen te voorkomen en/of om zich daarop voor te bereiden, onder meer via vredesopbouw, klimaatbestendige landbouw en zelfhulpgroepen. Lees hier hoe we dat doen in Congo en Bangladesh.
Noodhulp is voor financiële steun sterk afhankelijk van de berichten die in de media verschijnen. Echter: lang niet alle noodsituaties halen de media en daardoor ontbreekt het vaak aan middelen om hierop te kunnen reageren. Juist voor deze situaties heeft Tearfund het noodhulpfonds opgericht. Met dit fonds kunnen we binnen een dag een bedrag toekennen en starten met het verlenen van noodhulp. Daarnaast biedt het fonds ook de mogelijkheid om langer hulp te blijven bieden, ook als de media-aandacht verslapt en noodhulp nog steeds hard nodig is.