Hoe de kerk hoopvol kan blijven in de strijd tegen klimaatverandering

Spreek je wel eens over het klimaat in de kerk?

Theodoor: “Als ik over klimaat in de kerk spreek, gebruik ik liever het begrip ‘schepping’. Dit begrip vind ik vaak een stuk toepasselijker omdat het een heel duidelijke link legt met de manier waarop onze wereld is ontstaan. Als je gelooft dat er achter het bestaan een Schepper zit dan geeft dat je (zo hoop ik) een positieve motivatie om je voor Hem in te zetten. En dus ook voor Zijn schepping. Een Schepper wil je eren, je dankbaarheid tonen omdat Hij al jouw vreugde en aanbidding waard is. 

Ik preekte naar aanleiding van de Apostolische geloofsbelijdenis waarin het volgende staat: Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper van hemel en aarde. Ook hier komt de Schepper weer naar voren. En dus de vraag wat het voor gevolgen heeft voor je dagelijks leven als je dat belijdt. Als we het in de kerk wat vaker over de schepping hebben, in plaats van over het klimaat, zien mensen misschien wel makkelijker de waarde ervan. 

Wat leert de Bijbel ons nog meer?

In onder andere de viering van het Heilig Avondmaal krijgen we met de schepping te maken. Tijdens deze viering gedenken we niet zozeer een geestelijke Jezus, maar we gedenken een God die zélf mens is geworden. Zijn lichaam is gebroken en Zijn bloed is vergoten. In andere woorden: God zelf werd één met de schepping. De Schepper is een schepsel geworden om de schepping te kunnen herstellen. Als je dat hele plaatje voor je ziet, dan kan je niet anders dan de cruciale rol van de schepping erkennen. Het verhaal van God is een verhaal van herstel, met alles erop en eraan. 

Je inzetten voor een groenere wereld is zo leuk dus niet?

Dat ligt eraan hoe je het bekijkt. Ja, jezelf beperken, consuminderen, dingen opgeven, doet ook pijn. Maar als jouw en mijn ‘offer’ bijdraagt aan een betere wereld voor mijn naasten, en voor planten en dieren, dan verandert er iets. Als de wereld om ons heen, hoe klein ook, ten goede verandert, is dat al een voorproefje van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Dat geeft mij de energie om me ten volle in te zetten. Wat ik vaak zie in de klimaatdiscussie is dat mensen bijdragen vanuit angst of vanuit een schuldgevoel. Daarin denk ik dat de kerk een ander geluid kan laten horen. Juist de kerk kan met een hoopvolle boodschap komen. 

Je hoeft je niet vanuit angst of met een schuldgevoel in te zetten voor een groenere wereld. Ga eens bij jezelf na: Zorg ik voor de schepping vanuit hoop en liefde of vanuit een schuldgevoel? Weet dan dat er in hoop en liefde veel meer kracht en motivatie zit. Nú al bijdragen aan een nieuwe wereld, zonder de last op je schouders dat het allemaal van jou afhangt. Als voorproefje van een hoopvolle toekomst. Namelijk een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, die niet door mensen gemaakt worden, maar die komen van God. Dat geef rust. Zonder dat je passief wordt. Integendeel. Je wordt juist enorm actief. En je eert er ook nog eens je Schepper mee. 

Hoe kan je als kerk hoopvolle keuzes maken?

Sinds een aantal jaar is Hoop voor Noord een groene kerk. We doen dan ook wat we kunnen om hier vorm aan te geven. Een tijdje geleden hebben we ingezet op zonnepanelen op het dak waarmee we nu het grootste deel van ons energieverbruik opwekken. Maar ik moet eerlijk zeggen: het is soms ook een zoektocht. Niet iedereen in onze kerk kan duurzamere producten kopen, tegen een hogere prijs. Daarnaast hebben we kerkleden die hun familie vaak ver weg hebben wonen. Ik ben niet in de positie om te veroordelen dat leden één keer per jaar naar Suriname vliegen om familie te bezoeken. Sterker nog, dat begrijp ik heel goed! 

Tegelijk kan ik wel mensen voor wie het normaal is regelmatig op vliegvakantie te gaan, uitdagen dat minder te doen. Dat maakt duurzame keuzes dan ook nooit zwart-wit. Je moet goed nagaan tot welk doel jij geroepen wordt en welke concrete stappen daarbij horen. Iets waar je elkaar als kerkleden in uit kunt dagen. En om terug te komen bij wat ik eerder noemde: ga dan bij jezelf na of je bepaalde keuzes maakt vanuit vreugde óf vanuit een schuldgevoel. 

Wat is de impact op de wijk?

Eén van de dingen die we doen is dat we ons kerkgebouw verhuren aan de Voedselbank. Voor veel kerkleden is voedselverspilling dan ook een hot topic. Hier wordt als het even kan niets weggegooid. Er zijn altijd bakjes in de kerk aanwezig om overgebleven eten mee naar huis te nemen.

Een ander project is de zorg voor de bloemenperken om ons kerkgebouw heen, die eigenlijk onder de verantwoordelijkheid van de burgerlijke gemeente vallen, maar waar leden en betrokkenen van Hoop voor Noord zich over ontfermd hebben. Voor ons een mooie manier om bij te dragen aan de biodiversiteit en meer groen in de stad.

Ook de weggeeftafel vind ik een mooi initiatief. Hiervoor brengt iedereen die spulllen over heeft en anders weg zou gooien, de spullen naar de kerk. Dan maken we daar op een zaterdag en zondag een soort gratis kringloopwinkel van. Iedere bezoeker mag dan hier tot een bepaald aantal spullen meenemen. Deze actie dient een diaconaal doel, maar geeft het ook aandacht aan het belang van consuminderen. Hoe mooi is het als we bruikbare spullen samen een tweede leven kunnen geven?