Armoede: wat is het en wat kunnen we eraan doen?

De Verenigde Naties (VN) definieert armoede als het niet kunnen voorzien in de eerste levensbehoeften. Armoede ontstaat volgens de VN wanneer een persoon of een groep mensen onvoldoende betaal- en/of ruilmiddelen heeft om in de primaire levensbehoeften te kunnen voorzien.

Wat we onder armoede verstaan, zal ons antwoord op armoede bepalen. In het Westen zien we armoede vaak als economische armoede. Volgens de Wereldbank leven mensen in armoede wanneer ze rond moeten komen met 1,90 dollar per dag.

Het is onze missie om mensen te helpen om zelf op te staan uit armoede en onrecht.

Bijbels antwoord op armoede

Bij Tearfund geloven we dat armoede breder is dan de definities van de VN en de Wereldbank. Het is onze missie om mensen te helpen om zelf op te staan uit armoede en onrecht. Armoede heeft niet alleen betrekking op economische noden, maar op alle aspecten van het leven. Naast economische noden gaat het ook om materiële, sociale, ecologische en spirituele noden.

De fundamentele oorzaak van armoede ligt volgens ons in een viertal gebroken relaties. Armoede en onrecht uitbannen, begint dan ook met het herstel van die relaties: met God, met jezelf, met de mensen om je heen en met de wereld waarin je leeft.

Verandering is mogelijk. Een duurzame holistische transformatie kan tot stand komen als bovengenoemde relaties worden hersteld. Dat is de verandering die wij voor ogen hebben en waarom wij iedere dag uit bed komen.

In deze explainer lees je meer over onze definitie van armoede, over holistische transformatie en hoe en waarom Tearfund iets aan dit grote probleem wilt doen.

Tearfund opereert wereldwijd vanuit een christelijke identiteit. Wij geloven dat Jezus van iedereen houdt en het beste met iedereen voor heeft. Vanuit Tearfund’s persoonlijke motivatie is de relatie met God de basis voor een gezonde relatie met jezelf. Wij geloven dat we door God gemaakt zijn en door Hem geliefd zijn. Om die boodschap van hoop te delen, werken we samen met lokale kerken, partners en bedrijven.

Gebroken relaties

Armoede vindt zijn oorsprong dus in gebroken relaties. Dat is volgens ons de diepe fundamentele oorzaak van het probleem. Bij armoede denken mensen vaak aan Afrikaanse kinderen met vliegjes in hun oog. Maar armoede is veel meer dan een gebrek aan geld of eten. Daarom hebben wij bewust gekozen om op een nieuwe manier naar armoede te kijken. Met gebroken relaties als oorzaak.

Als armoede namelijk zijn oorsprong vindt in gebroken relaties, kun je ook zeggen dat je arm bent als je eenzaam bent, als je niet denkt aan je naasten of als je afval in de natuur gooit. Je moet de gebroken relaties met God, met jezelf, met je naasten en je omgeving allemaal aanpakken om tot bloei te komen en volledig te transformeren.

Het zijn de gebroken relaties die kunnen leiden tot gebroken systemen. Daardoor kunnen structurele problemen ontstaan.

Die gebroken relaties zijn trouwens weer een gevolg van ongehoorzaamheid tegen God. Als je dat leest, denk je misschien: ‘Wacht even, dat begrijp ik niet helemaal’. We leggen het je graag uit.

De mens woonde in vrede bij en met God. Het leven was goed, maar de mens viel tijdens de zondeval in gebrokenheid. Van een leven in heelheid ging de mens naar een leven met een gebroken relatie met God, een beschadigd zelfbeeld, onrechtvaardige relaties tussen mensen onderling en een uitbuitende relatie met onze omgeving.

Armoede wordt zichtbaar bij mensen die niet voldoende inkomen hebben of bij mensen die lijden onder geweld of misbruik. Armoede wordt ook zichtbaar bij kinderen en jongeren die niet naar school kunnen en gezinnen die geen toegang hebben tot goede medische zorg of politieke vertegenwoordiging.

Het zijn de gebroken relaties die kunnen leiden tot gebroken systemen. Daardoor kunnen structurele problemen ontstaan. Denk aan corrupte regeringen en ongelijke machtsverhoudingen.

4 vragen voor extra duidelijkheid

Wat is het probleem?

Gebroken relaties.

Met wie?

Met God, met jezelf, met anderen en met je omgeving.

Waar leidt dit toe?

De vier gebroken relaties kunnen leiden tot hebzucht, onrecht, ongelijkheid, conflict, rampen, egoïsme en machteloosheid.

En verder?

Uiteindelijk leidt het tot verschillende vormen van geestelijke, sociale en materiële armoede. En niet alleen in ontwikkelingslanden. Vaak denken we bij armoede enkel aan ontwikkelingslanden, maar armoede gaat over landgrenzen heen en is een wereldwijd probleem.

Stel, je hebt wel voldoende financiële middelen, maar je hebt geen goede en gezonde relaties met de mensen om je heen, dan zal je alsnog ongelukkig kunnen zijn. Of je hebt gezonde relaties met anderen, maar je bent onzeker over jezelf, dan kan je je alsnog eenzaam voelen.

Holistische transformatie

Armoede is verschrikkelijk, maar wij geloven dat verandering mogelijk is. We geloven dat duurzame verandering een transformatie vereist in alle gebieden van iemands leven. Hoe sterker de relaties van mensen verbeteren, met God, met zichzelf, met elkaar en met de omgeving, hoe groter de transformatie zal zijn.

De verandering die wij voor ogen hebben, ziet er als volgt uit: Individuen komen tot bloei in alle aspecten van hun leven, ze ervaren een holistische transformatie.

Holistische transformatie lukt dus alleen als we de vier eerdergenoemde relaties herstellen. Hieronder zetten we ze voor je uiteen:

Met God

Een herstelde relatie met God is zeer belangrijk om werkelijk tot bloei te komen. De relatie met God is geen menselijke relatie, maar een geschenk van Hem. Deze relatie helpt ons om van onszelf en van anderen te houden. Omdat Hij ons eerst heeft liefgehad.

Met jezelf

We zeiden het hierboven al: de mens is tijdens de zondeval gevallen in gebrokenheid. Gelukkig is er goed nieuws: een herstelde relatie met jezelf betekent een herstelde relatie met je lichaam, ziel en geest. Je weet wie je bent en durft je talenten en gaven in te zetten om verandering tot stand te brengen.

Met anderen

Tearfund hecht waarde aan vreedzame en vreugdevolle relaties met anderen. Die relaties zijn essentieel voor holistische verandering. Als deze relaties hersteld worden, zorgen mensen meer voor elkaar. Dit gaat over onze naasten, maar ook over relaties met lokale, nationale en internationale autoriteiten.

Met onze omgeving

God heeft ons rentmeesterschap gegeven over onze natuurlijke omgeving en de dieren. Goed rentmeesterschap gaat over de manier waarop we met lokale bronnen omgaan, zoals biodiversiteit.

Als deze relaties allemaal hersteld zijn, zijn mensen weerbaar en in staat om oplossingen te bedenken en te implementeren, om te voorzien in hun eigen behoeften en in die van de mensen om hen heen.

Duurzame verandering

Om deze relaties te herstellen en holistische transformatie daadwerkelijk realiteit te zien worden, concentreert Tearfund zich op het bouwen en versterken van vier aspecten. We geloven dat deze vier essentieel zijn in het aanjagen van de verandering die we voor ogen hebben.

De vier aanjagers van verandering zijn:

1. Mindset

2. Eigenaarschap

3. Inclusie

4. Samenwerking

We focussen nu vooral op mindset, meer over de andere aanjagers vind je hier.

Je mindset veranderen vormt de basis van langdurige en duurzame verandering. Om een herstelde relatie met jezelf te ontwikkelen, is een andere mindset nodig. Het is zo’n belangrijke schakel om in jezelf te geloven. Om de mindset van anderen te veranderen maken we bij Tearfund mensen bewust van hun eigen rol in en impact op de oplossingen en oorzaken van gebroken relaties. We willen mensen activeren en inspireren om actie te ondernemen.

Praktisch doet Tearfund dat door kerken in Nederland en wereldwijd te trainen en te ondersteunen om hun dorp of stad te dienen. Maar ook door campagnes en evenementen te organiseren in Nederland en een podium te bieden aan inspirerende denkers en doeners. Zo hopen we lokale kerken ertoe te bewegen om hun verantwoordelijkheid te nemen.

We weten dat het niet eenvoudig is om je mindset te veranderen en dat het tijd kost. Maar kleine stappen leiden tot grote overwinningen. Als je mindset verandert en je je bewust bent van je eigen rol, je talenten en je verantwoordelijkheid, dan verandert het uiteindelijk ook je gedrag. Dan maak je bijvoorbeeld andere keuzes en onderneem je actie om verandering te brengen. Door je gedrag en actie kunnen anderen weer geïnspireerd raken om mee te doen. Samen zorg je zo voor verandering in je dorp of wijk.

Bij Tearfund geloven we dat elk individu, ongeacht etniciteit, vaardigheid of geslacht, gemaakt is naar het beeld van God. Ieder mens is waardig en heeft unieke talenten gekregen om zijn of haar gemeenschap te veranderen.

We hebben jou nodig. Want alleen door elkaar te helpen, kunnen we bevrijd worden uit armoede.

We hebben elkaar nodig

Dag in dag uit werken we bij Tearfund om mensen zelf op te laten staan uit armoede. We werken aan gemeenschapsontwikkeling, noodhulp en pakken beleid en systemen aan door het doen van advocacy en beïnvloeding. Dat doen we op nationaal, regionaal en wereldwijd niveau. We willen kerken mobiliseren, gemeenschappen transformeren, maatschappijen veranderen en in acute nood voorzien.

Om al dit werk voor elkaar te krijgen, hebben we elkaar nodig. We hebben jou nodig. Want alleen door elkaar te helpen, kunnen we bevrijd worden uit armoede. Alleen samen kunnen we een getransformeerd en bloeiend leven leiden.

We hebben elkaar dus keihard nodig. Verandering kan niet vanuit enkel het individu komen. Als kerken veranderen, veranderen vervolgens gemeenschappen en daarna samenlevingen. Samen kunnen we verandering brengen en ervoor zorgen dat mensen zelf opstaan uit armoede en onrecht.

Doe je met ons mee?

Theory of Change

De afgelopen jaren heeft Tearfund zich meer en meer bezig gehouden met de vraag hoe we denken dat verandering plaatsvindt in ons werk. Deze kijk op verandering hebben we beschreven in onze Theory of Change. Stap voor stap is nu te lezen hoe wij geloven dat mensen en gemeenschappen volledig tot bloei kunnen komen.

Download onze Theory of Change

.