'Zien we het wel?'

‘Als ik in de trein zit, valt er nog net zoveel te zien als vroeger. Toch vraag ik me af of er nog net zoveel gezien wordt. Negen van de tien mensen tuurt naar een schermpje, heeft oordopjes in en soms zelfs nog een zonnebril op. I’m also guilty as charged.’

Micha Zondag is de dag dat kerken in Nederland stilstaan bij onrecht in de wereld. Het is de zondag die het dichtst bij Wereldarmoededag valt: zondag 20 oktober. Dit jaar is het thema: ‘Zien we het wel?’. Harmen Niemeijer, directeur van onze partner Micha Nederland, schreef naar aanleiding hiervan een column.

‘We lijken wel reizende coconnetjes naar werk, familie of vrienden.

Reizende coconnetjes

‘We lijken wel reizende coconnetjes naar werk, familie of vrienden. In de gejaagdheid van de samenleving en in de bubbels van ons leven zijn de kansen voor het nieuwe en onverwachtse geslonken tot het minimum. Samen buigen we het hoofd voor koning Efficiëntie en wee degene die onze rituelen bruut komt verstoren.

Kerkelijke routine

Niet alleen in het openbaar vervoer, maar ook in de kerk kan het er zo aan toe gaan. Zelfde plek in de kerk, zelfde groepje na de dienst, zelfde activiteit doordeweeks. Ik moet eerlijk bekennen dat ik het ook wel zo fijn vind om weer even bij te praten met de mensen die ik goed ken. Fijn als het lekker vlot loopt; preek niet te lang en niet te kort; goede muzikale begeleiding, maar niet te uitsloverig; en de mededelingen zonder verwarrende uitspraken. Halleluja. Amen.

Ongekend onrecht bestaat op vele manieren.

Onder het paradijselijk oppervlak

Toch is dit volgens mij te makkelijk. Onder dit paradijselijke oppervlak bevinden zich, vaak meer dan we beseffen, miljoenen vragen, verdriet en verwondingen. Ongekend onrecht bestaat op vele manieren. Schulden die iemand boven het hoofd groeien. Een scheiding met grote gevolgen. Misbruik waar niemand vanaf weet. Een oogst die bedreigd wordt. Ziekte die opeens toeslaat. En de grote vraag is: zien we het wel?

Achter die gezichten

Achter al die gezichten in de treincoupé zitten vrachtladingen aan pijn, verdriet en schaamte. Bedenk bijvoorbeeld het volgende: uit onderzoek blijkt dat in 2022 slechts 54% van de Nederlandse huishoudens alle rekeningen zonder problemen kon betalen. Bijna de helft van de mensen die je tegenkomt heeft dus te maken met financiële zorgen. Bij onze broeders en zusters in de kerk is dat niet anders.

En als we verder kijken dan onze landgrenzen, zien we dat de gevolgen van onze levensstijl ongekend groot zijn.

Onze levensstijl

En als we verder kijken dan onze landgrenzen, zien we dat de gevolgen van onze levensstijl ongekend groot zijn. Aangejaagd door onze fossiele uitstoot, economisch winstbejag, voedselconsumptie en uitbuiting van moderne slaven voor onze kleding en elektronica, lijden onze broeders en zusters wereldwijd. Afgelopen zomer ben ik met de auto op vakantie gegaan. Het is nou niet dat ik de hele weg zit te mijmeren over de gevolgen van mijn ecologische bandafdruk. De grote vraag is: zie ik het wel?

Antwoorden

De vraag is op verschillende manieren te beantwoorden. Er zijn zaken waar je simpelweg geen weet van hebt. We hoeven ook niet alles te weten. Er is wel meer dat we zouden kúnnen weten. Brengen we onszelf wel in de gelegenheid om meer te weten te komen?

In andere gevallen gaat het meer zo - iedereen herkent het wel denk ik: na het zoveelste bericht over de gevolgen van klimaatverandering of de ongelijk verdeelde rijkdom zap je door, sluit je jezelf af.

Daar hebben we tijd voor nodig, en aandacht, en vooral bereidwilligheid.

Goed kijken

De uitdaging die er voor ons allen ligt is duidelijk. Goed kijken. Goed luisteren. Daar hebben we tijd voor nodig, en aandacht, en vooral bereidwilligheid. Jezus zag mensen. Hij zocht ze op, in al hun schuld, schaamte en schande. En hij velde geen oordeel. Het oordeel bewaarde hij voor hen die trouw naar het gebedshuis gingen. Zij die op de millimeter nauwkeurig wisten te vertellen wat goed is en wat fout. En ondertussen geen oog hadden voor al het leed om hun heen.

Spannend

Goed kijken kan spannend zijn. Je zult geconfronteerd worden met ongemakkelijke waarheden. Je zult misschien uit het lood geslagen worden. Je zal op onbekend terrein komen. Maar misschien is dat ook juist de plek waar we God nodig hebben en God ontmoeten. Is dat niet immers waar Jezus ook het liefst was? Bij de zwakken en de verdrukten? De zondaars en de schuldigen? Ik geloof dat Hij daar nog steeds is. Hij vraagt ons om Hem te volgen, naar het ongeziene.’

Deze column is geschreven in aanloop naar de Micha Zondag, 20 oktober 2024. Tijdens de jaarlijkse Micha Zondag staan meer dan duizend kerken in Nederland stil bij een thema dat raakt aan gerechtigheid. Dit jaar is het thema ‘Zien we het wel? Kijken door de ogen van de Maker’. Meer informatie en het kerkenpakket kan je hier vinden.

Justice

Recht doen is voor ons een opdracht van God. Door te bouwen aan een beweging van rechtbrengers werken we aan verandering.

Lees meer »