Terwijl het stof van de coronacrisis neerdaalt, zoekt Tearfund-directeur Minella van Bergeijk naar woorden van wijsheid en troost bij liedjesschrijver Rikkert Zuiderveld en theoloog Reinier Sonneveld. Rikkert: ‘Soms moet je buigen voor een storm, soms moet je je weer oprichten. Op die manier ontwikkel je veerkracht.’
In de podcastserie ‘Verhalen van Veerkracht’ gaat Tearfund-directeur Minella van Bergeijk in gesprek met inspirerende christenen, die in al hun kwetsbaarheid vertellen hoe Corona hen raakt, maar ook hoe zij juist nu veerkracht vinden. De podcast vind je op Spotify, in je favoriete podcastapp of klik hieronder op play en beluister het gesprek.
Reinier: ‘Zeker! Vanmorgen las ik een interview in De Nieuwe Koers, over kindermuziek, waarin Rikkert en ik allebei werden geciteerd.’
Rikkert: ‘Klopt! De aanleiding was de vraag of we kinderen niet te zoet opvoeden met eenzijdige kinderliedjes. De liedjes van Elly en mij zijn naar mijn idee best wel in balans. We zwengelen leuke en minder leuke dingen aan. Zo is in het liedje ‘Een parel in Gods hand’ een kind met een heel laag zelfbeeld aan het woord.’
Het leven komt toch wel op ons af in alle heftigheid, daar moeten we mee zien te dealen.
Rikkert: ‘Voor sommige mensen werkt dat, ja. Andere mensen moeten juist een keer door hun angst heen om tot een bepaald vertrouwen te komen. Dat doen wij met die kinderliedjes: een soort basisvertrouwen leggen. Het leven komt toch wel op ons af in alle heftigheid, daar moeten we mee zien te dealen.’
Rikkert: ‘Kijk naar de coronacrisis, die als een soort rat aan het behang van ons leven knaagde. Als je geen uitzicht hebt over de dood heen, dan is zo’n tijd heel beangstigend. Dan denk je: alles houdt op, de economie stort in, mijn vader wordt ziek, ik ga dood, noem maar op. Wanneer je door dat behang heen duikt, kun je eens kijken wat er achter het behang zit. Alsof je door de sluier tussen de tijdelijkheid en de buiten-tijdelijkheid tuurt.’
Reinier: ‘Ik ben wel bang geweest en heb me echt zorgen gemaakt. Ik en mijn vrouw zijn allebei zelfstandig ondernemer. Mijn vrouw is kunstenaar, ik ben schrijver. Ineens viel er voor drie, vier, vijf maanden aan opdrachten weg. Dat is even incasseren en slikken. Ik werd er een druk baasje van en ging dingen organiseren om toch een soort inkomen bij elkaar te sprokkelen. Pas na een paar weken werd ik iets chiller. Ik dacht: Wacht even, dit is niet wat ik mensen meegeef, laat ik zelf ook proberen om meer vertrouwen te hebben.’
Reinier: ‘Als er iets heftigs gebeurt, dan sta je in je emoties. Dan ben je je emoties. Een van de fundamentele stappen die we als geestelijk gezonde volwassenen kunnen zetten, is een bepaalde afstand van je emoties nemen. Dan heb je emoties. Ik ben niet wanhopig geweest, maar ik moest die stap van mijn emoties zijn naar mijn emoties hebben weer bewust maken. Door mijn zorgen af te bakenen en op een productieve en kalme manier met mijn gevoelens om te gaan.’
Rikkert: ‘Het is een zaak van in balans komen. Beseffen dat je meer bent dan je emoties. Dat wil niet zeggen dat je ze uitschakelt, maar dat je de zaken verstandelijk en qua vertrouwen op God goed in evenwicht hebt. Dat heeft alles met veerkracht te maken. Je ziet veel mensen die in steen gebeiteld staan, die stellige overtuigingen hebben. Zoals de Oudtestamentische stenen tafelen, waarin woorden gebeiteld stonden. Nu hebben we de Geest die zich manifesteert als de wind en het vuur; dat zijn bewegende elementen. Je leert gaandeweg in je leven meebewegen, als het goed is. Dat je niet vaststaat als een standbeeld, maar meebuigt als het nodig is. Soms moet je buigen voor een storm en soms moet je je weer oprichten. Op die manier ontwikkel je veerkracht.’
Rikkert: ‘Als ik het nieuws kijk, zie ik beelden van vluchtelingen, waarna ik in het reclameblok wordt opgeroepen om bamboe-ondergoed te kopen. Drie voor de prijs van twee. Daar kom ik niet uit. Die droefheid blijft altijd een beetje aan mij kleven. Het is de onbalans van de wereld in je meedragen, wetende dat je aan het koorddansen bent. Reinier, zeg jij daar eens wat van. Jij bent theologisch geschoold.’
Reinier (lachend): ‘Theologen weten alles.’
Die beweging van verzet naar een vorm van acceptatie en overgave moet ik eigenlijk elke dag maken.
Reinier: ‘Ik denk dubbel zo hard na: wat is nu van betekenis? Ik ben veel intiemer en urgenter met God bezig en merk Zijn nabijheid meer. Wat voor mezelf werkt, is voluit accepteren wat er nu aan de hand is. In mij schuilt altijd een soort verzet. Een mopperaar, ‘dit mag niet zo zijn’. Dat is een energielek waarop ik leegloop. Jezus zei in Getsemane: ‘Laat deze beker aan mij voorbijgaan’ en vervolgens: ‘Maar niet Mijn wil, maar Uw wil geschiede’. Aan het kruis gebeurde hetzelfde: van ‘Mijn God, Mijn God, waarom heeft U Mij verlaten’ tot ‘In Uw handen beveel ik Mijn geest’. Die beweging van verzet naar een vorm van acceptatie en overgave moet ik eigenlijk elke dag maken. Hier is echt iets problematisch aan de hand, maar ik ga mijn tijd niet verspillen aan mopperen of klagen. Niet je emoties zijn, maar je emoties hebben, om vervolgens oplossingen te vinden om te dealen met wat er op je pad komt.’
Rikkert: ‘In het beeld van het koorddansen betekent dat: voortdurend een balans vinden, in feiten, emoties, dromen, verwachtingen, teleurstellingen, geloof, twijfel, licht, duister, uitzicht of niet… En mocht je vallen, dan word je toch wel opgevangen.’
Lees en luister ook: Elbert Smelt & Elly Zuiderveld: Een telefoontje troost