Afbeelding
Verhaal
30 januari 2021
Moslims en christenen stappen samen uit de cirkel van angst in Nigeria
Is het niet veel te gevaarlijk om over de weg van Abudja naar Jos te rijden? Nigeria is toch het land van ontvoeringen en Boko Haram? Dat is zeker waar, maar mijn collega’s verzekeren me dat deze weg betrouwbaar is. Na een lange tocht langs vele bewaakte wegversperringen kom ik veilig aan in de stad Jos. Dezelfde middag bezoek ik een bijzondere wijk. Na jaren vol geweld, werken moslims en christenen er nu samen aan vrede en armoedebestrijding.
Met ruim tweehonderd miljoen mensen heeft Nigeria het hoogste inwonertal van Afrika. Het land is verdeeld tussen het meer christelijke zuiden, en het overwegend islamitische noorden. De stad Jos ligt in het midden en heeft zowel een islamitische als christelijke bevolking. De wijk die ik die middag bezoek heet Anglo Jos, een arm gebied van 72.000 inwoners met weinig voorzieningen. Jarenlang leefden de mensen hier op redelijke goede voet. Tot 2010, toen de spanningen op scherp kwamen te staan door onder andere de verkiezingen. Terwijl we rondlopen vertelt iemand me wat er gebeurde. ‘Tijdens de onrusten werd nepnieuws verspreid, de ene groep zou mensen hebben vermoord uit de andere groep. Hierdoor sloeg de vlam in de pan. Uiteindelijk kwamen meer dan vijfhonderd mensen om door het geweld. Sindsdien hadden moslims en christenen geen contact meer met elkaar en groeide er een diep wantrouwen. We keken elkaar niet meer in de ogen. Er ontstonden onzichtbare scheidslijnen in de wijk.’
Toen zagen mensen ineens dat de ander, waar ze al tien jaar niet mee spraken, met dezelfde armoede te dealen had.
Armoede maakt geen onderscheid
Maar zo zou het niet blijven. Vier jaar geleden begon de Nigeriaanse organisatie RURCON samen met Tearfund een vredesprogramma in deze wijk. Ze zagen dat het grootste probleem van de wijk armoede is en dat armoede geen onderscheid maakt tussen religie of afkomst. Het programma begon met een ontmoeting tussen de verschillende religieuze leiders. Heel langzaam bouwden ze aan vertrouwen. Onder andere door werkvormen te gebruiken waaraan mensen gemengd moesten deelnemen. Toen zagen mensen ineens dat de ander, waar ze al tien jaar niet mee spraken, met dezelfde armoede te dealen had. Er ontstonden groepen met vrouwen en jongeren die samen bespraken wat de wijk nodig heeft. En ze kwamen tot afspraken, onder andere dat ze nieuwe informatie eerst zouden checken bij een gezamenlijk platform, zodat conflicten nooit meer zo uit de hand zouden lopen als in 2010.
De problemen zijn van iedereen
En daar zit ik, in een kleine kamer, vol met leiders uit de wijk. De katholiek priester en de imam op de eerste rij. Elke kwartaal komen ze bij elkaar om te voortgang te bespreken. Een moslim staat op en vertelt dat hij drie jaar geleden nooit naar zo’n bijeenkomst gekomen zou zijn. Een christen vertelt dat zijn moslimburen naar zijn kerstviering kwamen. De priester vertelt dat er overal in de wijk een gedeeld verlangen is naar vrede, en dat mensen inzien dat de problemen in de wijk van iedereen zijn. Ik kan me nauwelijks voorstellen dat deze mensen elkaar een aantal jaar hiervoor nog uit de grond van hun hart haatten.
Dat er vrede tussen christenen en moslims mogelijk is, moet ook gehoord worden.
Eigenaarschap
Het mooie is dat de vrede niet alleen heeft geleid tot herstelde relaties, maar ook tot verbeterde levensomstandigheden. Want de organisatie heeft niet alleen aan vertrouwen gebouwd, maar ze hebben de mensen ook geleerd om zelf eigenaarschap te nemen over hun wijk. En dat gebeurde. Samen zijn ze een programma voor drugsverslaafden gestart en helpen ze jongeren met scholing en werk. Ook liggen de bouwplannen klaar voor een kliniek, omdat er voor de 72.000 mensen in de wijk nog geen gezondheidszorg is.
De media deelt veel verhalen over ontvoeringen in Nigeria, en dat blijft een groot risico. Maar dat er vrede tussen christenen en moslims mogelijk is, moet ook gehoord worden. Anders wordt het vuur van de angst alleen maar verder aangewakkerd. De mensen in Anglo Jos zijn uit de cirkel van angst gekomen en zien eindelijk vooruitgang in hun leven.
Waarom werkt Tearfund aan interreligieuze samenwerking?
Tearfund NL gelooft in de kracht van samenwerken, en in het potentieel van de lokale kerk om een positief verschil te maken. Bij het bouwen aan een vreedzame samenleving in landen waar religie één van de breuklijnen vormt, is het essentieel om bruggen te slaan tussen verschillende religieuze groepen. Vaak wordt religie gezien als bron van conflict en verdeeldheid. Maar wij zien en ervaren ook de kracht van religie als bron van verbinding, compassie, verandering, vrede, en verbroedering.
Afbeelding
Diversiteit
Het karakter van God is zichtbaar in de veelkleurigheid en diversiteit van de schepping. Pas als iedereen volop meedoet en er geen uitsluiting meer is, kunnen mensen hun volle potentieel realiseren.