Christenen en moslims werken samen aan vrede in Nigeria

Met ruim tweehonderd miljoen mensen heeft Nigeria het hoogste inwonertal van Afrika. Het land is verdeeld tussen het meer christelijke zuiden, en het overwegend islamitische noorden. De stad Jos ligt in het midden en heeft inwoners van beide geloofsgroepen. 

De wijk waar wij vanuit Tearfund bij betrokken zijn heet Anglo Jos, een gebied met 72.000 inwoners met weinig voorzieningen en waar de meeste mensen leven in armoede. Jarenlang leefden de mensen hier op redelijke goede voet. Tot 2010, toen de spanningen op scherp kwamen te staan door onder andere de verkiezingen. ‘Tijdens die onrusten werd nepnieuws verspreid, de ene groep zou mensen hebben vermoord uit de andere groep. Hierdoor sloeg de vlam in de pan’, vertelt onze partnerorganisatie RURCON. ‘Uiteindelijk kwamen meer dan vijfhonderd mensen om door het geweld en sindsdien hadden moslims en christenen geen contact meer met elkaar en groeide er een diep wantrouwen. Ze keken elkaar niet meer in de ogen. Er ontstonden onzichtbare scheidslijnen in de wijk.’

Onvoorstelbaar

En nu zitten de leiders uit de wijk regelmatig bij elkaar. Elk kwartaal komen de katholiek priesters en de imams bij elkaar om de voortgang te bespreken. Tijdens een van deze bijeenkomsten stond een moslim op en vertelde dat hij drie jaar geleden nooit naar zo’n bijeenkomst gekomen zou zijn. Een christen vertelde dat zijn moslimburen naar zijn kerstviering kwamen. De priester vertelde dat er overal in de wijk een gedeeld verlangen is naar vrede, en dat mensen inzien dat de problemen in de wijk van iedereen zijn. Het is bijna onvoorstelbaar dat deze mensen elkaar een aantal jaar hiervoor nog uit de grond van hun hart haatten.

Loslopend vee

In Nigeria zijn we ook actief in een gemeenschap waar regelmatig onrusten uitbreken tussen moslims en christenen met betrekking tot landbouwgrond en loslopend vee. De christenen in het gebied zijn voornamelijk boeren die groenten verbouwen, de moslims leven voornamelijk van veehouderij. Wanneer het vee niet goed in de gaten wordt gehouden, kunnen de dieren op landbouwgebied komen en de gewassen daar opeten. Dit leidt tot agressie: dieren worden gedood en er vinden geregeld opstoten en rellen plaats waarbij gewonden en soms zelfs doden vallen. Door het vredesprogramma kwamen vrouwen uit de gemeenschap samen, leerden ze elkaar kennen en ontstond er wederzijds begrip en is er besloten om samen wat aan het geweld te doen. Onder leiding van één van deze vrouwen, Aisha, is een werkgroep ingesteld samen met mannen uit de gemeenschap. Er werd afgesproken dat bij schade aan vee of gewassen de verantwoordelijke voor de kosten zou opdraaien. De eigen (geloofs)gemeenschap zou hierop toezien. Sindsdien is het rustiger en vreedzamer in het dorp. Bovendien heeft dit ertoe geleid dat de vrouwen nu regelmatig samenkomen om ook andere noden in het dorp te bespreken. 

Unity pomp

Een belangrijk onderdeel van het programma is het Participatory Grant Making (PGM) proces. Dit is een proces waarbij groepen en gemeenschappen, met name jongeren en vrouwen, actief meedenken en meewerken aan activiteiten die gericht zijn op een vreedzame samenleving. Deze benadering zorgt voor eigenaarschap: deelnemers beslissen zelf hoe het geld voor hun gemeenschap besteed wordt om het beste resultaat te krijgen. Dit draagt bij aan de krachtige, duurzame impact van het vredesprogramma. 

In een gemeenschap in de deelstaat Plateau, Centraal-Nigeria, waren slechts weinig waterpompen beschikbaar. Bovendien bevonden deze zich midden in specifieke moslim- of christenwijken. Als een pomp in de eigen wijk niet werkte, vond men het vaak te gevaarlijk om naar een wijk van de andere religieuze groep te gaan. Jongeren vanuit beide geloofsgroepen namen het initiatief om hier verandering in te brengen. De groep besloot het JISRA-budget te gebruiken om een pomp aan te leggen op een neutrale plek die toegankelijk voor iedereen is. Deze werd de ‘Unity pomp’ genoemd, omdat het een ontmoetingsplek werd en een voorbeeld van goede onderlinge samenwerking. 

Waarom werkt Tearfund aan interreligieuze samenwerking?

Tearfund gelooft in de kracht van samenwerken, en in het potentieel van de kerk om een positief verschil te maken. Bij het bouwen aan een vreedzame samenleving in landen waar religie één van de breuklijnen vormt, is het essentieel om bruggen te slaan tussen verschillende religieuze groepen. Vaak wordt religie gezien als bron van conflict en verdeeldheid. Maar wij zien en ervaren ook de kracht van religie als bron van verbinding, compassie, verandering, vrede, en verbroedering.