Doneer

Het is pinkstermaandag als Samuel ruimte heeft in zijn volle agenda. Het gesprek verloopt via een videogesprek en het ‘toneel’ waarop Samuel verschijnt is gedecoreerd met pruikpoppen. Dat vraagt om uitleg.

Zakenman

‘Ik ben ook een zakenman’, vertelt Samuel lachend. ‘Mijn vrouw en ik hebben onze eigen pruikenzaak in een Joodse wijk in Amsterdam. Onze zaak is aan de overkant van ons huis gevestigd en omdat we klein wonen ga ik regelmatig hier werken. Het is een heerlijk rustig plekje. Mijn vrouw maakt de pruiken en ik help haar met de administratie.’

In de pinksterkerk denken we dat Hij vooral via tongen en profetieën spreekt, maar het bijzondere is dat de heilige Geest vooral plakt aan jouw geweten.

Pinksterman

Het is toepasselijk om de ‘pinksterman’ te spreken op deze christelijke feestdag. Samuel, die in het Midden-Oosten opgroeit en op zijn veertiende naar Nederland komt, vertelt dat Pinksteren voor hem persoonlijk de dag is dat hij zijn hart aan Jezus gaf. Dat gebeurt voor het eerst tijdens zijn huwelijksreis in Spanje, waar hij zich geroepen voelt door Jezus. Vanaf dat moment noemt hij zich Samuel. De tweede keer is jaren later. Als predikant heeft hij op dat moment veel succes en is hij populair. Het podium is belangrijk voor hem. Iets te belangrijk. Tot hij in zijn kantoor het portret van moeder Teresa ziet en weer voelt dat God spreekt. Hij verandert opnieuw. 

De preek die hij tijdens Pinksteren via Zoom met zijn gemeente deelt, typeert deze verandering: ‘Mijn preek ging over hoe de heilige Geest tot ons spreekt. In de pinksterkerk denken we dat Hij vooral via tongen en profetieën spreekt, maar het bijzondere is dat de heilige Geest vooral plakt aan jouw geweten. Het is belangrijk dat we niet in excessen vallen, maar dat we ons verstand en geweten gebruiken.’ 

Niet alleen de boodschap van Samuel verandert, ook zijn houding. Hij wil niet meer boven zijn gemeenteleden staan, maar naast hen. Net als moeder Teresa wil hij iedereen liefhebben - ongeacht ras, geaardheid, geloof of gender - en ziet hij alle mensen als kinderen van God. Sommige gemeenteleden moeten daaraan wennen. Misschien vindt een enkeling hem hierdoor zelfs geen pinksterman meer. ‘Ik ben dat wel. Ook mijn eerste bekering heeft mij gevormd tot wie ik nu ben.’

Naakt

Pinksterman is een van de vele titels die hij heeft. Een logisch gevolg van al zijn activiteiten, maar ook precies hetgeen waar hij mee worstelt: ‘Voor mijn tweede bekering associeerde ik mezelf met de dingen die ik deed. Natuurlijk ben ik met al die titels verbonden en staat er in mijn e-mailhandtekening dat ik Theoloog des Vaderlands ben en president van een foundation. Mensen hebben helaas dit soort titels en categorieën nodig. En toch: wie ben ik als al die titels er niet zijn? Met die vraag worstel ik altijd. Ik wil zijn wie ik ben en mezelf niet kwijtraken. Ik waardeer mijn werk, maar ik ben naakt geboren en een mens die zichzelf blijft zoeken. Tegelijkertijd is het ideologisch om niet in hokjes te denken. Het is een logisch gevolg als je sommige dingen wilt benadrukken’

Migrant

En dat doet hij bijvoorbeeld als hij zich een migrantenpastor noemt: ‘Ik benadruk graag dat ik migrantenpastor ben en dat doe ik niet om hokjes te maken, maar juist om een boodschap te communiceren. Ik voel me, ondanks dat ik niet in Nederland ben geboren, geen migrant. Nederland is mijn thuis. Toch noem ik mij een migrantenpastor, omdat migratie in mijn levensverhaal verweven is en daar ben ik trots op. Ooit wil ik aan mijn kleinkinderen vertellen dat hun opa niet met een KLM-vliegtuig naar Nederland kwam, maar dwars door de bergen. Ik ben trots op mijn verhaal en wanneer ik zou zeggen dat ik geen migrant ben, dan neemt dat een stukje identiteit van mij weg.’

Plaats mensen niet in je eigen hokje, maar probeer het hokje van de ander te begrijpen.

Reiziger

Veel liever ziet Samuel het ‘hokjes denken’ daarom als een reis: ‘Je kunt niet altijd met dezelfde jas reizen en het is interessant om een poos samen met iemand te reizen en zo de ander te leren kennen en te proberen te begrijpen. Oftewel, plaats mensen niet in je eigen hokje, probeer het hokje van de ander te begrijpen door een gesprek te voeren en door jezelf in te beelden hoe de situatie zou zijn als jij die ander was. Wat als jij de vluchteling was of de persoon met enorme schulden?’

En dit is precies hetgeen wat Samuel bedoelt met de theologie van migratie. Het thema van de collegemiddag, georganiseerd door Tearfund, waar Samuel gaat spreken. Simpel gezegd: het op theologische, Bijbelse wijze kijken naar migratie. ‘De Bijbel kun je steeds met een andere bril lezen’, legt Samuel uit. ‘Zo vergelijk ik het Joodse dienstmeisje van Naäman, met Filipijnse migrantenwerkers. 

Zij werken in een machtig Europa - zo machtig als Naäman was – dat worstelingen kent waar geen antwoorden op zijn. Ik ken Filipijnse vrouwen die werken bij rijke mensen die ook problemen en moeilijkheden hebben en aan hen vragen om voor ze te bidden. Zo kan je een Bijbels verhaal opnieuw interpreteren.”

Regenboog

Samuel hoopt dat er op andere wijze wordt gekeken naar migranten. “En als het lukt dat het zelfs wordt uitgevoerd in onze bediening.” Niet eens zozeer voor de vele migranten die de wereld kent. Vooral voor de landen en de mensen, die migranten ontvangen. Samuel: “Een paar maanden geleden redde een groep vissers een boot met vluchtelingen op zee. Die vissers vertelden dat ze nooit meer hetzelfde naar bootvluchtelingen zouden kijken. Zij hadden gekeken in de ogen van de migrant. Deze verandering kan van grote betekenis zijn.”

Een zakenman, pinksterman, migrant, maar vooral ‘naakt’ en op reis. In zijn eigen hokje waar hij niet omheen kan, stapt hij binnen in andere hokjes. Hij ziet het leven dan ook het liefste als een regenboog. Een boog met niet een, maar vele kleuren die door elkaar heen lopen: “Het leven is niet zwart/wit én ook niet grijs. Het leven is kleurrijk. Soms zijn de kleuren donker en hard, en soms is het licht. Dat maakt het leven juist zo mooi.”

Interview: Hilde Kooij-Tromp