De afgelopen week kwam het ene na het andere bericht naar buiten over onderlinge conflicten in de coalitie tijdens het bespreken van de begrotingsplannen. Verschillende Haagse bronnen gaven aan dat de spanningen hoog waren opgelopen tussen de vier partijleiders. Afgelopen woensdag kwam daar het bericht bovenop van het terugtreden van Pieter Omzigt. Toen ik dat las, kon ik me niet aan de indruk onttrekken dat het één verband houdt met het ander. De berichten die we eigenlijk al sinds de formatie via de media hebben kunnen volgen, deden mij denken aan een project in Nigeria waar ik vanuit mijn werk bij betrokken ben. Nu hoor ik u denken: wat heeft deze coalitie met Nigeria te maken? Ik denk dat in deze situatie nog een hoop te leren is vanuit dit land als het gaat om verzoening.

Nigeria kent een lange geschiedenis van bloedige conflicten. In het land woedt al jaren een hevige strijd tussen de overheid en de extremistisch-islamitische terreurgroep Boko Haram. Daarnaast zijn er ook nog een paar honderden andere extreme groeperingen actief. 

Eind vorig jaar is de kerstperiode in Nigeria bijvoorbeeld uiterst bloedig verlopen: 25 overwegend christelijke dorpen zijn aangevallen en naar schatting tweehonderd mensen zijn vermoord. Afgelopen donderdag nog kwam er een bericht naar buiten waarbij tijdens een aanval 81 onschuldige burgers om het leven kwamen. Veel gewelddadig extremisme heeft een duidelijk religieus component in dit land.  

Gezamenlijk welzijn

Via mijn werk ben ik betrokken bij een programma dat het ministerie van Buitenlandse Zaken financiert in onder andere Nigeria. In dit programma zijn het juíst religieuze leiders uit islamitische en christelijke hoek die samenwerken aan verzoening. Imams en dominees verdiepen zich in elkaars heilige geschriften en gaan op basis daarvan met elkaar in gesprek. Hun focus ligt op het vinden van raakvlakken en het dienen van het gezamenlijk welzijn. 

Manuel Voordewind
Manuel Voordewind is adviseur beleidsbeïnvloeding.

Zo zijn er binnen dit programma veel voorbeelden te noemen van gemeenschappen in conflictgebieden waar (religieuze) leiders hun morele verantwoordelijkheid nemen om te werken aan verzoening. Leiders die over hun eigen schaduw heen durven te stappen, met elkaar in gesprek raken en naar elkaar leren luisteren. Het bracht wederzijds respect en er ontstonden relaties tussen groepen die elkaar tot voor kort nog naar het leven stonden. 

Aanpak van polarisatie

De verzoening op leiderschapsniveau raakt de bredere gemeenschap. Die verandering is ingang gezet vanuit het besef dat verzoening meer brengt dan strijd.

Nederland kent geen conflicten zoals we die tegenkomen in Nigeria. Maar we zien wel dat ook in Nederland de onderlinge spanningen toenemen. Onlangs nog gaf premier Schoof aan te willen werken aan de aanpak van deze polarisatie. En toen dacht ik: hoe waardevol zou het zijn als de politiek leiders van de coalitie een voorbeeld nemen aan het programma in Nigeria? Dat zij hun morele verantwoordelijkheid pakken, over hun eigen ideologische schaduw heen stappen en gaan werken aan verzoening. Hoeveel goeds zou dat doen voor onze samenleving?

Hoop

De verhalen uit Nigeria geven mij hoop. Hoop dat leiders zich met elkaar kunnen verbinden en hoop dat verzoening op hoog niveau langzaamaan door kan sijpelen naar de samenleving. Dat moet in een land waar het op zijn zachtst gezegd een stuk vrediger is dan in Nigeria toch makkelijk lukken, nietwaar?

We staan aan de vooravond van de belangrijkste politieke maanden van het jaar waarin het draait om de begroting van de nieuwe regering. Alle politieke beloftes vallen of staan immers met geld en uiteraard leidt dat tot interne gesprekken en discussies. Hoe mooi zou het zijn als we de komende tijd talkshowtafels hebben waar politiek leiders naar elkaar luisteren en voorleven hoe het is om met elkaar in gesprek te gaan. Wie weet is dat een goed begin voor een Haags verzoeningsproject.

En voor wat betreft de projecten die het ministerie van Buitenlandse Zaken financiert: ik hoop van harte dat de overheid hierin blijft investeren, want de resultaten laten zien dat verzoening mogelijk is te midden van conflict. En daarvan kunnen we ook in Nederland meer leren dan we nu voor mogelijk houden.

Afbeelding
Gerechtigheid

Justice

Recht doen is voor ons een opdracht van God. Door te bouwen aan een beweging van rechtbrengers werken we aan verandering.