Heeft demonsteren zin? Deze voorbeelden laten het zien.

1. Klimaatbeweging door Greta Thunberg

Voor de deur van het Zweedse parlement startte de Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg in 2018 een klimaatstaking die al snel uitgroeide tot een gigantische beweging. Geïnspireerd door de activiste gingen miljoenen mensen, waaronder veel scholieren en studenten, de straat op om te demonstreren tegen het huidige klimaatbeleid. Naast wereldwijde media-aandacht, resulteerde de actie erin dat Thunberg mocht spreken bij de VN-klimaattop. In een vurig en emotioneel pleidooi sprak de toen 16-jarige klimaatactiviste de aanwezige wereldleiders stevig toe.

2. Plaatsing kruisraketten

Op zaterdag 29 oktober 1983 vond een van de grootste demonstraties in Nederland plaats: ruim een half miljoen mensen reisden af naar politiek Den Haag om te protesteren tegen de plaatsing van kernwapens in Nederland. Dankzij de protesten werd uiteindelijk besloten de kruisrakketten niet te plaatsen. 

3. Boerenprotesten

Geblokkeerde snelwegen en een Malieveld vol boeren domineerden in het najaar van 2019 de krantenkoppen. De boerenprotesten zijn sindsdien niet uit het nieuws verdwenen. Doordat er onder andere veel media-aandacht voor was, veranderde er iets in het debat: politici konden na de demonstraties namelijk niet meer om de belangen van de boeren heen. ‘In het politieke debat gaat het nu met name over stikstof, terwijl het zonder de demonstraties misschien meer over 130km-zones of over de bouw was gegaan’, zegt Erika de Joode, politiek redacteur bij NOS.

4. Een vierkante meter bos per demonstrant

De klimaatmars op 2 december 2018 in Vlaanderen had heel direct resultaat: BOS+, Climate Express en de Klimaatcoalitie plantten per deelnemende demonstrant één vierkante meter bos. In totaal werd 3.75 hectare nieuw bos aangeplant in België, Ecuador en Oeganda. Ook voor de klimaatmars van 10 oktober 2021 beloofden BOS+ en de Klimaatcoalitie per deelnemer één vierkante meter bos te planten.

5. Racisme en discriminatie op de agenda

De dood van de zwarte Amerikaan George Floyd door politiegeweld resulteerde in wereldwijde protesten tegen racisme en discriminatie. Het gevolg? Volgens Halleh Ghorashi, hoogleraar diversiteit aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, zijn racisme en discriminatie steviger dan ooit tevoren op de Nederlandse agenda gezet. Zo komt er een parlementair onderzoek naar discriminatie en wordt er een Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme aangesteld. Daarnaast heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen om deze onderwerpen verplicht te behandelen op scholen. Ondanks deze ontwikkelingen blijft het de vraag of er echt iets is veranderd. Racisme en discriminatie blijven belangrijke onderwerpen waar nog veel aandacht aan besteed moet worden.

6. Klimaatzaak tegen Shell

Klimaatactivisten demonstreerden meerdere malen tegen de werkwijze van de vervuilende oliemaatschappij Shell. Afgelopen voorjaar deed de rechtbank na een klimaatzaak een historische uitspraak: het bedrijf moet in 2030 haar CO2-uitstoot met 45% verlagen. De zaak was aangespannen door Milieudefensie, Greenpeace Nederland en andere belangenorganisaties. En niet te vergeten: 17.379 betrokken burgers.

7. Statiegeld op plastic flesjes en blikjes

In 2018 sloegen onder andere Greenpeace, de Statiegeldalliantie en de Plastic Soup Surfer de handen ineen in hun strijd voor statiegeld op plastic flesjes en blikjes. Zo werd er campagne gevoerd en een petitie opgezet die door meer dan 100.000 mensen werd ondertekend. Sinds afgelopen zomer zit er statiegeld op plastic flesjes en per 31 december 2022 geldt dit ook voor blikjes. Dit resultaat werd mede mogelijk gemaakt door betrokken burgers die tijdens een klimaatmars en via petities hun stem lieten horen over dit onderwerp.