Het is een van de meest vervuilende industrieën ter wereld. Niet alleen doordat onze kleding vaak een hele reis moet afleggen voordat het hier in de winkels hangt, maar ook het productieproces zorgt voor heel veel milieuschade. Hoog tijd voor verandering in de vervuilende kledingindustrie!
De impact van de mode-industrie is groot. Het Nederlandse eerlijke merk MUD Jeans deelt op haar site een rijtje met feiten. Een aantal daarvan: 50 procent van alle fast fashion wordt binnen een jaar weggegooid, ongeveer 10 procent van de CO2-uitstoot wordt tegenwoordig veroorzaakt door mode, katoen is goed voor 16 procent van het wereldwijde gebruik van insecticiden en pesticiden en elke seconde belandt één vuilniswagen vol textiel op de afvalhoop. Best heftige cijfers toch?
En dat is nog niet alles. Misschien heb je weleens beelden voorbij zien komen van totaal verkleurde rivieren. De rivieren in de landen waar onze kleding voor weinig geld wordt geproduceerd, kleuren soms gitzwart door verfresten of liggen vol schuim door zeepresten. Het water is niet meer veilig om te gebruiken of te drinken, terwijl schoon drinkwater juist zo belangrijk is om ziekten en sterfte te voorkomen. Ook is er heel veel water nodig om kleurstoffen goed te laten hechten: voor één t-shirt is ongeveer negen liter water nodig, voor een jeans zelfs zo’n 8.000 (!) liter.
De impact van de kledingindustrie op het milieu is ongezien groot, en met name de allerarmsten worden hierdoor het hardst geraakt. En dat zijn niet alleen de mensen die ergens in de kledingindustrie werken en dus dagelijks in aanraking komen met ongezonde chemicaliën. Ook anderen krijgen te maken met de negatieve gevolgen van klimaatverandering. Boeren moeten zich bijvoorbeeld aanpassen aan het veranderende klimaat en dealen met uitputting van de aarde. Klimaatverandering heeft impact op hun inkomstenbronnen en zorgt ervoor dat ze nog harder moeten vechten tegen armoede.
Gelukkig klinken er ook positieve geluiden. Steeds meer mensen worden zich bewust van de positieve impact die zij kunnen hebben en kiezen voor duurzame alternatieven. Hoewel er nog heel veel moet veranderen in de kledingindustrie, gebeurt er - zowel op kleine als grote schaal - ook al het een en ander. We geven een vijftal voorbeelden, waar jij zelf ook iets mee kunt.
In plaats van telkens nieuwe grondstoffen aanboren, wordt er bij circulaire mode gekozen om grondstoffen te recyclen zodat de materialen in een gesloten kringloop blijven. Kleine ondernemers hergebruiken steeds vaker vintage kleding om iets nieuws van te maken, bij MUD Jeans kun je een jeans huren die na het inleveren wordt gerecycled en bij Loop.a life koop je kleding van gerecycled afgedankt textiel. Ook kiezen sommige duurzame merken bewust voor collecties van deadstock-materialen: stoffen die over zijn omdat er bijvoorbeeld te veel is besteld of omdat ze een merk toch niet bevallen. Door hiervoor te kiezen hoeft er in ieder geval geen nieuwe stof geproduceerd te worden.
Vier simpele methoden waarmee je grote positieve impact kunt hebben: koop minder, hergebruik, repareer en recycle. Niets kopen is nog steeds de meest duurzame keuze, maar soms kun je niet anders. Probeer voordat je iets nieuws koopt eerst te kijken of je nog iets kunt doen om bijvoorbeeld oude kleding te redden. Is er iets kapot? Maak het zelf, in een speciaal repaircafé of breng het langs de kleermaker. Kun je er nog iemand anders blij mee maken? Geef het kledingstuk een nieuw leven door het weg te geven. Heb je heel veel zin in iets nieuws? Kies bewust, en werk met een verlanglijstje zodat je geen miskopen doet. Kun je echt niets meer met een kledingstuk omdat het te ver versleten is? Kijk of je het kunt recyclen, maar gooi het niet bij het restafval.
De fast fashion die tegenwoordig in onze winkels hangt, is vaak goedkoop maar ook van slechte kwaliteit. Daardoor zijn we kleding de laatste jaren steeds vaker als wegwerpproduct gaan zien. Maar wat als kleding wordt gemaakt om zo lang mogelijk mee te gaan? En als repareren of vermaken veel goedkoper wordt dan iets nieuws kopen? Wat als fast fashion níet meer de norm is, maar het hele systeem veel meer circulair wordt? Volgens journalist Emy Demkes van De Correspondent is het mogelijk door een verschuiving van de belastingen. De belasting op arbeid moet omlaag, en de belasting op vervuiling juist omhoog. Een interessante oplossing voor de vervuilende kledingindustrie, die ook nog eens goed zou kunnen zijn voor de economie.
Duurzaamheid leeft, en dat zie je terug in de markt. Waar eerlijke merken vaak al jaren kiezen voor duurzame stoffen (let op: niet alle eerlijke merken zijn duurzaam en niet alle duurzame merken zijn eerlijk), kiezen grote ketens ook vaker voor een duurzaam alternatief, zoals biologische of gerecyclede stoffen. Wil je iets nieuws? Probeer je geld goed te besteden bij een merk dat aandacht heeft voor het productieproces en bewuste keuzes hierin maakt. Je kunt natuurlijk ook kiezen om merken te steunen die lokaal produceren, want ook in Nederland is er genoeg vakmanschap.
Een mooie trend waar zelfs al een aantal grotere bekende merken in meegaan: jeans waarvoor veel minder water nodig is in het productieproces én jeans van duurzame materialen. Er wordt heel wat geëxperimenteerd op dit gebied en dat is goed nieuws! Zo zijn er al duurzame jeans op de markt die volledig vrij zijn van pesticiden, jeans die grotendeels uit gerecycled materiaal bestaan waardoor er minder water nodig is en bijvoorbeeld jeans die bewerkt worden met laser en ozon - wat ook weer een hoop water en chemicaliën scheelt. Ook kiezen duurzame merken weleens voor jeans van ongeverfd katoen. Er is dus steeds meer mogelijk!
Door fast fashion zijn we eraan gewend geraakt dat er bijna wekelijks wel nieuwe kleding in de winkels hangt. Maar er zijn heel veel misstanden in de kledingindustrie, die armoede in de landen waar onze kleding wordt geproduceerd in stand houden. En hoewel armoede veel meer is dan geen geld hebben, geloven we bij Tearfund dat een bewuste levensstijl hier impact heeft op het leven van mensen in ontwikkelingslanden. Daarom delen we regelmatig dit soort artikelen, in de hoop je te inspireren om op een positieve manier bij te dragen aan verandering.