Minella zoomt in met Danielle Hirsch: ‘Het begint met de erkenning dat we die omslag samen moeten maken’

Minella: ‘Hoe kwam je bij Both ENDS terecht?’

Danielle: ‘Tijdens mijn studie had ik veel gastcolleges gevolgd en er was er maar één waarvan ik dacht: die mensen hebben het begrepen. Dat was Both ENDS. Zij waren kritisch over vrije handel en over de concentratie van geld in het rijke westen, omdat wij door onze manier van handeldrijven klimaatverandering stimuleren en armoede in stand houden.’

Minella: ‘We geven die ongelijkheid zelfs nog een extra zetje.’

Danielle: ‘Sinds twee jaar maakt het CBS de ‘monitor brede welvaart’: wat doet de economie ‘hier en nu’, maar ook ‘daar een later’? De keiharde conclusie is dat Nederland bovenmatig – meer dan andere Europese landen – bijdraagt aan het kapotmaken van natuur, klimaatverandering en het vergroten van de ongelijkheid.’

Minella: ‘En dat zijn gewoon berekeningen van het CBS.’

Danielle: ‘Inderdaad. Ons landbouwmodel is zo intensief en gebruikt zoveel land en pesticiden, dat we er ecosystemen mee kapotmaken. De grootste drie veevoerbedrijven ter wereld zitten in Nederland. Die hebben allemaal soja nodig, dat met name wordt geproduceerd in Brazilië, Argentinië en Paraguay. Toen ik als student in de bus van Buenos Aires naar Paraguay zat, moest de bus af en toe stoppen omdat er zoveel vliegjes op de ruit zaten, van alle koeien die daar graasden. Als je nu door Argentinië rijdt, is je raam schoon. Die koeien staan in stallen en de soja wordt met zoveel chemische producten gemaakt, dat de biodiversiteit weg is.’

Minella: ‘Dat is niet een heel mooi plaatje.’

Danielle: ‘Als het allemaal zo slecht is, waarom zou ik me hier dan vanuit Nederland mee willen bemoeien, vraag je je misschien af. Het mooie is: als je onderdeel bent van het probleem, ben je ook onderdeel van de oplossing. Nederland is een rijk land. Onze pensioenfondsen behoren tot de tien grootsten van de wereld. We hebben veel vernieuwende kennis van landbouw en technologie, vanuit universiteiten als Wageningen, Delft en Eindhoven. Door onze manier van handeldrijven hebben we over de hele wereld contacten. Door ons als handelsland anders op te stellen, kunnen juist wij een enorm grote bijdrage leveren aan de verduurzaming van samenlevingen over de hele wereld. Daarom werk ik met zoveel plezier bij Both ENDS.’

Minella: ‘Leuk dat je het woord ‘plezier’ noemt, nadat je net een heel rijtje ellende hebt opgesomd. Dat lijkt me de sleutel.’

Danielle: ‘Ik vind het een voorrecht om daadwerkelijk iets bij te dragen aan verandering. Daar krijg ik echt energie van. Ik kan me zorgen maken, maar wij kúnnen er nog aan werken. Helaas zie ik dat we het in Nederland de afgelopen jaren vooral over onszelf hebben. Natuurlijk hebben wij in ons land uitdagingen op het gebied van armoede, gelijkheid en milieu. Maar we lijken te vergeten dat we een wereldspeler zijn. We gaan op vakantie naar het buitenland, maar verder zijn we er niet zoveel mee bezig.’

Minella: ‘En we hebben inmiddels toch wel genoeg geld gegeven aan het buitenland, is het idee.’

Danielle: ‘Ik ga het een beetje hard zeggen. We hebben een interessant zelfbeeld, juist omdat we zoveel geven. Wij denken dat we het heel goed doen voor de wereld. Politici roepen dat Nederland koploper is en onze bedrijven al heel groen zijn. De realiteit valt tegen, zeggen zelfs de berekeningen van het CBS. We zijn onbewust onbekwaam. We hebben nog niet eens door dat we onderdeel zijn van het probleem.’

Minella: ‘Heb je je daarom aangemeld in de politiek?’

‘Ik werd vier jaar geleden al gevraagd door GroenLinks, maar toen kwam het niet goed uit. Wel ben ik gaan opletten wat er in Den Haag gebeurt. Zo kwam ik erachter dat het buitenlandbeleid steeds meer naar de achtergrond verdwijnt. Daarom wil ik nu proberen, ik sta op de kandidatenlijst voor GroenLinks op nummer 16, om die buitenlandagenda weer in Den Haag te krijgen.’

Minella: ‘Hoe help je mensen van onbewust naar bewust?’

Danielle: ‘Door het erover te hebben, en dan niet beschuldigend. Of het nu gaat om klimaat, racisme of het slavernijverleden: We willen het niet weten, maar uiteindelijk is het wel bevrijdend om het recht in de ogen te kijken en te bedenken of je er iets aan kunt doen. Veel oplossingen worden gepresenteerd als: we moeten iets opgeven. Maar het levert ook heel vaak iets op. En de alternatieven blijken helemaal niet zo slecht: minder vlees eten, vlees op een andere manier produceren, of meer belasting heffen op vervuilende bedrijven, zodat duurzame bedrijven komen bovendrijven.’

‘Dus de vraag is: durf je te kijken?’

‘Jij en ik kunnen niets aan het slavernijverleden doen. Maar we kunnen wel iets doen aan het oplossen van de pijn, door het er gewoon over te hebben. Het begint met de erkenning dat we die omslag samen moeten maken. Ik denk dat veel mensen een deel van het puzzelstukje hebben. Laten we die puzzelstukjes aan elkaar leggen. Laten we samen iets nieuws bouwen. Ken je iemand in je buurt die bezig is met vrouwenemancipatie of een voedselbos? Geef een compliment of een kleine donatie. Alles waar mensen met mooie dingen bezig zijn: geef je steun en wees niet te cynisch.’