De kerk neemt in Nederland een steeds kleinere plek in onze samenleving in. Van dat perspectief zou de moed je in de schoenen kunnen zinken. Toch zien we vanuit de wereldwijde kerk waarmee we via onze projecten verbonden zijn ook een hoopvol perspectief: op veel plekken groeit de kerk zelfs. Wat kunnen we van kerken op andere plekken wereldwijd leren? En hoe kun je als minderheid toch een groot verschil maken?
Het is best een uitdaging om je als kerk staande te houden in een samenleving die steeds verder seculariseert. Toch is het nog niet te laat om de kerk weer in positief daglicht te zetten. Hoe doe je dat? Deze vijf lessen kregen we mee vanuit de wereldwijde kerk.
Juist door vanuit relaties te werken, kun je verschil maken.
Dat we in Nederland als christenen een minderheid zijn, zou niet zo belangrijk moeten zijn. Het is maar een getal. Met weinig mensen kun je alsnog veel bereiken, bewijzen kerken wereldwijd. Een kleine groep die het ergens niet mee eens is, kan toch veel kabaal maken en dingen voor elkaar krijgen. In positieve zin kan dat net zo goed werken. We zijn nu misschien in de marge, maar wat als we als christenen niet meer zouden zwijgen? Onze focus zou helemaal niet zo op de cijfers moeten liggen. Ook met een kleine groep kun je veel impact hebben. Denk maar eens aan het verhaal van de vijf broden en twee vissen.
In veel landen waar we werken, heerst een relationele cultuur. Relaties zijn belangrijk: mensen zoeken elkaar veel op en buren staan voor elkaar klaar. Als kerk hoef je je niet alleen maar bezig te houden met evangelisatie. Sterker nog, in sommige landen kunnen kerken zich helemaal niet bezighouden met evangelisatie vanwege het politieke klimaat in het land. Juist door vanuit relaties te werken, kun je verschil maken. Kerken zijn soms geneigd om vooral te zaaien. Maar af en toe is het ook nodig om eerst stenen op te ruimen en onkruid te wieden. Door eerst vooroordelen tegen het christelijk geloof en de kerk op te ruimen, kan er later gezaaid worden in aarde die wél goed is. Dus verschil maken in de buurt door er voor mensen te zijn en hen te betrekken is soms meer dan genoeg. Ga relaties aan met de mensen in je omgeving en leer wat het betekent om echt samen te leven.
Waar in Nederland de kerk al jaren krimpt, zien we dat de kerk in een van onze projectlanden in Zuid-Azië groeit. Christenen blijven in de minderheid, maar ten opzichte van zo’n vijftig jaar geleden is het aantal gelovigen wel verdubbeld. En dat terwijl evangelisatie verboden is in dit land. Tijdens een ontmoeting met een van onze collega’s vertelde een vrouw dat ze zag hoe haar buren waren veranderd sinds ze tot geloof waren gekomen. Daarnaast kwam ze regelmatig op een positieve manier in contact met mensen uit de kerk. Dat wakkerde interesse aan bij haar, waardoor ze uiteindelijk zelf ook tot geloof kwam. Doordat de kerk hier investeert in het geven van praktische Bijbelstudies waar mensen iets mee kunnen in hun eigen leven, zien ze dat mensen groeien in hun geloof. Daardoor durven mensen stappen te zetten en bepaalde kromme overtuigingen aan te pakken. Uiteindelijk resulteert dit in sterkere gezinnen, gezondere kerken en een krachtigere omgeving. En dat wordt gezien! Evangeliseren is dus helemaal niet altijd nodig om nieuwe mensen te bereiken.
Wat als we als christenen niet meer zouden zwijgen?
Je kunt wel zelf allerlei dingen bedenken voor je buurt, maar je kunt veel meer betekenen als wat je doet aansluit bij de behoefte die er is. Toen een kerk in Azië zag dat geweld binnen gezinnen een groot probleem was, besloten ze trainingen te gaan organiseren over gezonde relaties voor mensen binnen en buiten de kerk. De manier waarop stellen met elkaar omgaan is sindsdien gigantisch veranderd. Daarnaast is geweld ook daadwerkelijk afgenomen. Een andere kerk zag dat er extreme armoede was in hun buurt. Daarom startten ze met zelfhulpgroepen waarin mensen samenkomen, samen sparen en leren hoe ze bestaanszekerheid kunnen opbouwen door een eigen onderneming te starten. Je hoeft als kerk dus niet alles zelf op te lossen, maar kunt juist écht van betekenis zijn in je omgeving door handvatten te bieden en te zorgen dat mensen zelf de regie houden.
Een kerk aan de rand van een dorp in een van onze projectlanden had veel last van erosie in het regenseizoen. Ze zagen langzaam maar zeker steeds meer grond verdwijnen. Dat resulteerde in een gevaarlijke steile helling naast een pad dat rond het dorp liep. Om dit tegen te gaan, sloeg de kerk de handen ineen met hun buren en begonnen ze met het planten van bomen. Inmiddels staat er een heel bos en is het stuk grond goed beschermd tegen erosie. Daarnaast zorgden ze er samen voor dat er nu een waterpunt is met schoon drinkwater. Een mooi buurtproject waar iedereen profijt van heeft. Als je de handen ineenslaat met de mensen om je heen, ontdek je al gauw hoeveel mogelijkheden er zijn. Grote kans dat dat er meer zijn dan je in eerste instantie verwacht.