Don Ceder over wat bedrijven, politiek én consumenten kunnen doen tegen onrecht

Misstanden op de werkvloer

Sindsdien is de aandacht voor het onrecht gegroeid, maar is het wereldwijde probleem niet heel veel kleiner geworden. Steeds meer bedrijven zijn anders gaan werken en beter gaan nadenken over de manier waarop hun product tot stand komt, maar moderne slavernij en misstanden op de werkvloer zijn helaas hardnekkige verschijnselen. En op een mondiale markt, waarop de afstand tussen mensen die economisch met elkaar te maken hebben zo groot is geworden, blijkt het moeilijk om vrijwillig met z’n allen de nodige stappen te zetten.

Meer, meer, meer

Toch blijf ik geloven dat daarin de sleutel tot verandering ligt. Dat we mensen ervan moeten blijven doordringen dat naast het eigenbelang, het belang van de ander staat. Ik merk dat mensen gemakkelijk terugschieten in oude reflexen: de economie staat voorop, voor de welvaartscijfers moet al het andere wijken. Maar als je je door die gedachten laat leiden, of dat nou als individu of als samenleving is, bots je al snel op een muur.

Die hang naar altijd maar meer welvaart stemt immers nooit tevreden en richt onderweg veel schade aan. En dat besef moet als je het mij vraagt telkens leidend blijven bij ieder gesprek over onderwerpen als politiek, economie, mensenrechten..

Nieuwe wetgeving

Daarom moeten we er nú echt iets aan doen. We moeten iets veranderen om te zorgen dat kwetsbare mensen anders niet steeds platgewalst worden door de belangen hier in onze rijke samenleving. En om ons zelf daaraan te houden hebben we als je het mij vraagt dit keer niet alleen goede voornemens, maar een echte wet nodig. Een die ons aan onze verantwoordelijkheden doet herinneren, niet alleen als ergens weer een ingrijpend incident heeft plaatsgevonden, maar ook als de waan van de dag ons in slaap dreigt te sussen.

Aan zo’n wet wordt op dit moment gewerkt. Niet in de eerste plaats door mijzelf, maar wel door mijn ChristenUnie-collega Stieneke van der Graaf, die samen met vijf andere partijen al maandenlang keihard aan het werk is. Haar wet doet precies dat wat nodig is: bedrijven hier in Nederland moeten actief gaan controleren en rapporteren of er zich geen misstanden voordoen in hun bedrijfsketen, en wanneer dat toch het geval is, hoe ze die gaan verhelpen. Zo krijgt het belang van mensenrechten en milieubescherming weer de goede plek ten opzichte van het economisch belang.

Ook jouw keuzes doen ertoe 

Ik merk aan alles dat dit een tijd is waarin we onszelf nog vaker op zo’n positie gaan terugvinden. Dat dit op verschillende onderwerpen van ons gevraagd wordt, in de politiek en in de samenleving. Dat we keuzes maken, knopen doorhakken en het écht eens anders gaan doen. Ik voel die verantwoordelijkheid ook als politicus. Overleggen, polderen, wikken en wegen… het heeft allemaal groot nut.

Maar om rechtvaardigheid wereldwijd een beetje vast te kunnen houden, zullen we de komende jaren vooral lef moeten tonen en in actie moeten schieten. Als dat echter van de politiek alleen afhangt, komen we nergens. Sinds ik in Den Haag zit is het me alleen maar duidelijk geworden dat wanneer de politiek haar samenleving niet mee heeft, je allemaal nergens komt. En dus begint het bij ons samen. Houd zelf bij het maken van consumptiekeuzes eens arbeiders in Bangladesh voor ogen. Spoor je vrienden aan hun uitgaven eens tegen het licht te houden. Kijk hoe je je collega’s bewuster krijgt. En bidt voor eenieder van ons. Want juist wanneer de ramp je nog niet heeft opgeschrikt, kun je hem nog voorkomen.